Własny biznes w dobie wojny na Ukrainie. Jakie bariery dla działalności gospodarczej?

Grzegorz Marynowicz

7 kwietnia 2022 (08:07) / Aktualizacja: 7 kwietnia 2022 (11:12) Komentuj teraz!

Od początku 2022 r. dla prawie 75 proc. polskich firm niepewność sytuacji gospodarczej jest czynnikiem, który najbardziej utrudnia prowadzenie biznesu. Taki wniosek płynie z badań PIE i BGK i dotyczy to wszystkich branż.

Fot. YAY Foto

Drugą największą barierę działalności od początku tegorocznych pomiarów stanowią rosnące ceny energii. Tak wskazuje aż 70 proc. firm. Bariera ta jest najbardziej dotkliwa dla firm produkcyjnych
(82 proc.), dla których koszty energii stanowią większą niż w innych branżach część kosztów prowadzenia działalności. Trzecie miejsce przypada rosnącym kosztom zatrudnienia
pracowników, które utrudniają działanie prawie 60 proc. firm. Ta bariera doskwiera zwłaszcza firmom handlowym (63 proc.) i budowlanym (60 proc.) – czytamy w  opracowaniu przygotowanym przez Polski Instytut Ekonomiczny.

Według autorów raportu niedostępność produktów, półproduktów lub materiałów coraz częściej jest postrzegana przez polskie firmy jako znacząca bariera ich działalności. Jest to konsekwencją wojny w Ukrainie, która przyczyniła się do zerwania łańcuchów dostaw. W kwietniu na niedobory surowców wskazało 43 proc. firm, czyli o 9 pkt. proc. więcej niż miesiąc wcześniej. Braki produktów najbardziej dają się we znaki firmom budowlanym (61 proc. wskazań, wzrost o 9 pkt. proc.) i handlowym (53 proc., wzrost o 12 pkt. proc.). Natomiast nieco mniej bariera ta utrudnia prowadzenie działalności firmom usługowym (25 proc.), co wynika bezpośrednio ze specyfiki działalności w poszczególnych branżach.

Jak wskazuje dokument innymi barierami wskazywanymi przez firmy były: zatory płatnicze (47 proc.), niedostępność pracowników (41 proc.) oraz rosnące koszty kredytu i innego finansowania
1 Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) to wskaźnik stworzony przez PIE i BGK badający koniunkturę
polskich przedsiębiorstw. Badanie jest przeprowadzane na początku każdego miesiąca na reprezentatywnej próbie 500 firm, metodą CAWI.

74 proc. polskich firm uważa, że niepewność sytuacji gospodarczej stanowi dużą lub bardzo dużą barierę działalności 43 proc. firm uważa, że niedostępność produktów, półproduktów lub materiałów stanowi dużą lub bardzo dużą barierę działalności 61 proc. firm budowlanych uważa braki produktów za dużą lub bardzo dużą barierę działalności zewnętrznego (31 proc.). Ich wahania są jednak mniejsze i wojna w Ukrainie nie wpłynęła w tak dużym stopniu na ich postrzeganie przez firmy. W kwietniu nieco zmalało znaczenie niedostępności pracowników (-4 pkt. proc.) oraz kosztów finansowania (-4 pkt. proc.),
natomiast wzrosło zatorów płatniczych (+3 pkt. proc.) – piszą autorzy publikacji Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Znaczenie poszczególnych barier prowadzenia biznesu wynika ze splotu wielu czynników. Z jednej strony jest to nadal efekt kryzysu postcovidowego (zerwane łańcuchy dostaw, zaburzony rynek pracy, zdestabilizowane lockdownami procesy wydobycia i produkcji), a z drugiej – to nieuchronna konsekwencja obecnej sytuacji geopolitycznej. Wojna w Ukrainie może wpłynąć na dalszy wzrost znaczenia barier będących jej bezpośrednią konsekwencją, prawdopodobnie w kolejnych miesiącach na czele wskazań nadal będzie się niepewność sytuacji gospodarczej i rosnące ceny energii. Wysoce prawdopodobne jest też zwiększenie problemów z niedostępnością produktów.