Sprzedaż własnego biznesu. Znalazłeś kupca i co dalej?
W poprzedniej części wyjaśniliśmy, jakie są najważniejsze elementy procedury poprzedzającej sprzedaż jednoosobowej działalności gospodarczej. Załóżmy zatem, że znalazłeś kupca, ustaliliście cenę sprzedaży i co dalej?
Tutaj dochodzimy do najważniejszego elementu, czyli zawarcia umowy sprzedaży przedsiębiorstwa. Umowa powinna szczegółowo określać prawa i obowiązki sprzedającego i kupującego. Istotne jest, aby wymienić wszystkie składniki przedsiębiorstwa, jakie wchodzą w zakres przedmiotu sprzedaży.
Zgodnie z art. 55(2) kodeksu cywilnego czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Jeżeli zatem sprzedający chciałby wyłączyć jakiś składnik przedsiębiorstwa z umowy, to powinno być to jasno doprecyzowane w treści umowy. Kolejną istotną kwestią jest kwestia odpowiedzialności za zobowiązania związane z przedsiębiorstwem. Generalnie sprzedaż przedsiębiorstwa nie zwalnia sprzedającego z obowiązku spłaty długów zaciągniętych przed dokonaniem sprzedaży.
Zgodnie z art. 55 (4) kodeksu cywilnego nabywca przedsiębiorstwa jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela.
Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć. Jeżeli zatem w dacie sprzedaży przedsiębiorstwa istnieją jakieś zobowiązania, strony w umowie sprzedaży powinny uwzględnić te kwestię i ustalić zasady wzajemnych rozliczeń. Z punktu widzenia wierzyciela w przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa może on żądać zapłaty zobowiązania powstałego przez datą sprzedaży zarówno od zbywcy, jak i od nabywcy. Nabywca przedsiębiorstwa nie będzie odpowiedzialny za takie zobowiązania jedynie w sytuacji, gdy nie wiedział o zobowiązaniach mimo dochowania należytej staranności.
Z punktu widzenia nabywcy przedsiębiorstwa i jego odpowiedzialności za zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa powstałe przed zawarciem umowy sprzedaży istotne będzie wykonanie audytu (tzw. due dilligence), o którym pisałem w części pierwszej, który może być uznany za akt należytej staranności ze strony nabywcy, co pozwoli mu się uwolnić od odpowiedzialności za zobowiązania powstałe przez zawarciem umowy sprzedaży przedsiębiorstwa.
Umowa sprzedaży przedsiębiorstwa powinna być zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Należy jednak pamiętać:
1. że jeżeli w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość, to umowa sprzedaży przedsiębiorstwa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Zgodnie z przepisami aby skutecznie zbyć nieruchomość umowa musi mieć formę aktu notarialnego.
2. że sprzedaż przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek zapłaty podatku będzie obciążać nabywcę przedsiębiorstwa.
Radca Prawny Paweł Kowalski, Rachelski i Wspólnicy Kancelaria Prawna
