Warszawska firma ma 195 lat. Znają receptę na długowieczność biznesu

Bartłomiej Godziszewski

2 maja 2019 (07:55) / Aktualizacja: 2 maja 2019 (08:00) Komentarze: 1

Przeżycie jednej firmy przez kilkadziesiąt lat nie jest proste, nie mówiąc już o dłuższym okresie. Warszawska Fabryka Platerów HEFRA początek miała jeszcze w pierwszej połowie XIX w. i wciąż funkcjonuje. Jak osiągnąć wielowiekowy sukces w biznesie?

Fot. materiały prasowe

Bartłomiej Godziszewski: Jak to się stało, że firma w ogóle powstała?

Krystian Zawiślak: Historia HEFRY sięga lat 20. XIX wieku. W tamtym czasie w Królestwie Polskim zapanowało duże ożywienie gospodarcze. A wszystko to dzięki księciu Ksaweremu Drucki-Lubeckiemu, który pełniąc funkcję Ministra Skarbu wprowadził przywileje i ulgi dla obcokrajowców-inwestorów. Przybywali na nasze tereny liczni przedstawiciele m.in. branży złotniczej i brązowniczej. Jednym z nich był Alfons Fraget, Francuz, który w 1824 r. uruchomił w Warszawie, przy ul. Jasnej, niewielki zakład platerniczy, gdzie z polskimi rzemieślnikami wytwarzał srebrne produkty: sztućce, naczynia oraz drobną galanterię stołową.

W 1848 r. już dobrze prosperującą firmę przejął brat, Józef Fraget. Następnie kupił posesję przy ul. Elektoralnej, gdzie wybudował fabrykę. Wprowadził nowe modele sztućców, a przede wszystkim rozpoczął produkcję bogatego asortymentu galanterii stołowej oraz wyrobów ze srebra: pucharów oraz przedmiotów sakralnych.

W tym samym czasie jeden z dawnych pracowników braci Fraget – Juliusz Józef Henneberg w 1856 r. otworzył własny srebrzany biznes, który działał jeszcze bardziej nowocześnie. Fabryka Henneberga posiadała własne sklepy w Warszawie: przy ul. Trębackiej 1, Nalewki 12 i w Hotelu Europejskim, a także w Moskwie.

Działalność obu fabryk na dobre przerwała dopiero II wojna światowa. Zakłady ojców-założycieli HEFRY uległy całkowitemu zniszczeniu. Zginęło wielu pracowników, większość maszyn została skonfiskowana lub skradziona. W 1961 r., po wielu próbach wskrzeszenia dawnej świetności, obie firmy: Fragetów i Hennebergów zostały upaństwowione i połączone. Ostatecznie 1 stycznia 1965 r. powstała Warszawska Fabryka Platerów HEFRA.

Dzisiaj HEFRA jest jedynym polskim producentem sztućców oraz galanterii stołowej wytwarzanych w całości ze srebra, platerowanych srebrem i wykonanych ze stali nierdzewnej. Sztućce są nadal produkowane w dużej mierze metodą rzemieślniczą i bazują na dawnych wzorach i modelach, nawet XIX-wiecznych.

Gdzie znajdował się pierwszy sklep i kiedy on powstał? Czy już wtedy HEFRA cieszyła się dużym zainteresowaniem?

Józef Fraget pierwszy zakład, w którym również mieścił się sklep, założył w 1824 roku przy ul. Jasnej w Warszawie. Dwa lata później przeniósł już dobrze prosperującą produkcję do oficyny pałacu Łubieńskich, przy ul. Królewskiej. Niestety, po tym budynku nie ma dzisiaj już żadnego śladu.

Natomiast bracia Henneberg swój zakład platerniczo-brązowniczy założyli przy ul. Ceglanej. Później otwierali liczne sklepy w Warszawie, jak również w Moskwie, Petersburgu, Tbilisi i Irkucku.

Fot. materiały prasowe

Obie firmy w tamtym czasie były liderami wśród wytwórców platerów i sreber nie tylko Polsce, ale i w Europie Środkowej i Wschodniej. W ich srebra i platery zaopatrywali się nie tylko klienci indywidualni, ale również najważniejsze hotele i kasyna, ministerstwa i instytucje rządowe. W zastawy Frageta wyposażony był m.in. najbardziej luksusowy warszawski hotel Bristol. Sztućce Frageta znalazły się nawet na pierwszym rejsie statku „Batory”, który wypłynął z Gdyni do Ameryki w 1936 r.

Koniec I Wojny Światowej jest równoznaczny z powstaniem Polski. Jak ta nowa rzeczywistość wpłynęła na rozwój marki?

Rzeczywiście I wojna światowa przerwała tę srebrną prosperitę. Nie bez wpływu pozostała także rewolucja bolszewicka. Polskie zakłady straciły wschodnie rynki zbytu. Ale obie fabryki udało się odbudować. Zarówno Fraget, jak i Henneberg dość szybko po wojnie mogli poszczycić się doskonałymi wynikami sprzedażowymi. Co więcej, sieć dystrybucji polskich sreber rozszerzyła się o takie kraje, jak Bułgaria, Persja, Grecja, Rumunia, a nawet Chiny. A w 1928 r. król Afganistanu złożył osobiście zamówienie na zastawy stołowe i artystyczną galanterię stołową Fraget dla swego dworu. Fraget zaopatrywał też w zastawy dwory europejskie, np. króla Serbii, króla Rumunii, a także szacha Persji. W międzyczasie Fraget uruchomił sklepy w Meschedzie, Aleksandrii i Kairze. Natomiast wyroby Braci Henneberg w okresie powojennym zyskały liczne medale i nagrody. Sprzedażą ich sreber zajmowały się przedstawicielstwa w Poznaniu, Krakowie, Lwowie, Wilnie, Włocławku i Gdańsku. Do czasu wielkiego kryzysu firma posiadała też przedstawicielstwa za granicą: w Rumunii, Persji, Bułgarii, Grecji, Afryce Południowej, Kanadzie i Chinach. W tym czasie zatrudnienie wynosiło 280 robotników, w tym 6 pracowników technicznych i 10 urzędników. To wszystko pokazuje, na jak silnych fundamentach stały obie firmy w tamtym czasie. Pomimo wojny i spowolnienia, jakie wywołała, oba przedsiębiorstwa nie tylko przywróciły dawną świetność i produkcję, ale nawet zwiększyły skalę swojej działalności. Jeszcze mocniej zaistniały na międzynarodowych rynkach oraz budowały swoją renomę i rozpoznawalność na całym świecie.

Jak w latach międzywojennych funkcjonowała marka? Czy to w tym okresie zaczęła swój zagraniczny podbój?

W okresie dwudziestolecia międzywojennego sława firmy sprawiła, że Fraget stał się dostawcą srebrnego towaru do licznych instytucji. Nawiązano współpracę z Mennicą Państwową i rozpoczęto wyrób krążków do wybijania monet, oraz z Departamentem Zbrojeniowym Ministerstwa Spraw Wojskowych, gdzie w ramach umowy produkowano amunicję.

Fraget był w tamtym czasie także dostawcą platerów do Zamku Prezydenta Rzeczpospolitej, dla międzynarodowego Towarzystwa Wagonów Sypialnych, kasyn oficerskich, szpitali wojskowych i cywilnych oraz restauracji i pensjonatów, jak chociażby Dom Zdrojowy w Krynicy.

Prowadzisz ciekawy biznes i chciałbyś o tym opowiedzieć? Napisz na [email protected]. Opiszemy Twoją historię!

Wraz z zakończeniem II WŚ, w Polsce pojawiły się zupełnie nowe realia. Wiele przedsiębiorstw było nacjonalizowanych. Czy to samo stało się z HEFRĄ?

Po II wojnie światowej, zarówno zakłady Fraget, jak i Braci Henneberg w znacznej części  zniszczone i rozgrabione, zostały znacjonalizowane. Oczywiście podejmowano próby wskrzeszenia ich działalności ale to jednak nie wystarczyło, by odzyskały dawną świetność. Dlatego 1 stycznia 1965 r. dawna fabryka Frageta została połączona z zakładami Henneberga. A od nazwisk założycieli powstała obecna nazwa i marka HEFRA.

Przez ponad 195 lat istnienia firmy jakie były najgorsze i jakie najlepsze okresy.

Na pewno najgorsze spustoszenia zakładom Fraget i Henneberg przyniosły obie wojny światowe. Spowodowały one nie tylko ograniczenie zagranicznych rynków zbytu, ale przede wszystkim, głównie II wojna światowa, totalne zniszczenie fabryk, maszyn, wielu wzorów, a tym samym miejsc pracy. Tylko dzięki ówczesnym pracownikom, którym udało się uratować niektóre wzorniki, wytłoki i maszyny, możliwe było odbudowanie zakładów po wojnie. Na tej bazie powstała obecna HEFRA, w której bazujemy na dziedzictwie obu fabryk – ojców założycieli.

Fot. materiały prasowe

Natomiast czasy prosperity dla zakładów platerniczych, to zdecydowanie wiek XIX. Rozpoznawalność polskich platerów była w tamtym czasie ogromna, a wyroby Frageta i Henneberga sprzedawane były na całym świecie. Późniejsze losy zakładów uzależnione były w dużej mierze od wojen i sytuacji gospodarczo-politycznej w kraju. Sława HEFRY przeżyła ponownie rozkwit w szarych czasach PRL-u. W latach 80. modne komplety sztućców – szczególnie te posrebrzane – stały się prawdziwym rarytasem dla klientów, co doskonale odzwierciedlały słynne długie kolejki przed sklepami fabrycznymi przy ul. Jana Kazimierza i przy ul. Ogrodowej w Warszawie.

Lata świetności marki jednak zachwiał koniec prosperity, który przypadł dekadę później. Z prężnie działających fabryk – w wyniku kryzysu – ostała się jedynie ta warszawska.

Jak udało się firmie tak długo przetrwać? Czy jest jakaś recepta na długowieczność biznesu?

Zdecydowanie o sukcesie takiej marki, jaką jest HEFRA, stanowi jakość produkcji. Od prawie 200 lat tworzymy srebrne i posrebrzane sztućce oraz galanterię stołową, bazując na dawnych wzorach. Tym samym nasi klienci przez te wszystkie lata otrzymują produkty w niezmienionej, najwyższej jakości. Nadal bazujemy na ręcznej, rzemieślniczej produkcji, korzystamy z najwyższej jakości srebrnego, polskiego surowca, podkreślamy wartość polskiej marki i dobrego polskiego produktu.

Dzięki temu dzisiaj jesteśmy jedynym polskim producentem sreber i platerów. Znają nas klienci starszego pokolenia, ale jednocześnie nasze produkty chętnie kupują młodzi ludzie, którzy sztućce HEFRY pamiętają z rodzinnych domów i chcą pielęgnować tradycję srebrnych sztućców i polskiego stołu w swoich domach.

Przeczytaj także na MamBiznes.pl

• Historie dwóch firm, które wpłynęły na nasze losy
• Poznańska firma, która ma już 178 lat. Przetrwała dwie wojny i komunizm
• Najstarsza firma na świecie ma 1313 lat. Czym się zajmuje?