e-Akcjonariusz

2009-07-23 —>Informacja własna

3 sierpnia 2009 r. wchodzą w życie nowe rozwiązania prawne dotyczące e-akcjonariatu w spółkach publicznych. Przedmiotem projektu ustawy jest implementacja do prawa polskiego postanowień Dyrektywy 2007/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie wykonywania niektórych praw akcjonariuszy spółek notowanych na rynku regulowanym (Dz. Urz. UE L 184/17 z 14.07.2007), dalej określanej jako „Dyrektywa”. Ze względu na ekonomikę procesu legislacyjnego, przy okazji implementacji Dyrektywy, dokonuje się niewielkiej zmiany do Kodeksu spółek handlowych, stanowiącej implementację Dyrektywy 2007/63/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r., zmieniającej Dyrektywy Rady 78/855/EWG oraz 82/891/EWG w odniesieniu do wymogu sprawozdania niezależnego biegłego w przypadku łączenia spółek akcyjnych lub ich podziału (Dz. Urz. UE L 300/47 z 17.11.2007).

Standardy przewidziane Dyrektywą są zasadniczo wyłącznie standardami minimalnymi. Zgodnie bowiem z art. 3 Dyrektywy, „Niniejsza dyrektywa nie uniemożliwia państwom członkowskim nakładania dodatkowych wymogów na spółki ani podejmowania innych działań w celu ułatwienia wykonywania przez akcjonariuszy praw, o których mowa w niniejszej dyrektywie”. Oznacza to, po pierwsze, że ustawodawca polski może wprowadzić dalej idące instrumenty ochrony praw akcjonariuszy na walnym zgromadzeniu. Po drugie, ustawodawca polski zachowuje pełną swobodę kształtowania instytucji dotyczących wykonywania praw akcjonariuszy, które nie zostały uregulowane Dyrektywą.

Jeżeli chodzi o zwołanie Walnego Zgromadzenia, przepis  art. 402 (1) § 1 Ksh wdraża zasadę „push towards investors” („pchnięcie” informacji do inwestorów), stosownie do której sposób zwołania walnego zgromadzenia powinien zapewniać skuteczne przekazanie informacji do publicznej wiadomości w całej Unii Europejskiej.  Nie wystarczy zatem udostępnienie informacji przez emitenta, ale konieczne jest zapewnienie przekazywania jej adresatom. Obecny wymóg publikacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nie realizuje tej zasady, a więc jest niedostosowany do wymagań Dyrektywy. W praktyce spółki będą zatem obowiązane zamieszczać ogłoszenie na swojej stronie internetowej oraz za pośrednictwem agencji informacyjnej zgodnie z przepisem art. 58 ustawy o ofercie publicznej. Nowy przepis art. 402 (2)  określa treść ogłoszenia zgodnie z art. 5 ust. 3 Dyrektywy. Dodatkowo proponuje się, aby ogłoszenie zawierało informację na temat możliwości uczestniczenia w nim za pomocą środków elektronicznych. Spółka, która zatem będzie przeprowadzać np. transmisję internetową z walnego zgromadzenia powinna poinformować o tym fakcie oraz miejscu i czasie transmisji w ogłoszeniu o zwołaniu walnego zgromadzenia. Przepis art. 402 (3) wprowadza wyraźny obowiązek prowadzenia przez spółkę publiczną strony internetowej, co jest logiczną konsekwencją proponowanych rozwiązań związanych z organizacją walnego zgromadzenia. Ponadto wskazuje on, co i przez jaki okres spółka powinna zamieszczać na stronie internetowej. Przepis ten implementuje art. 5 ust. 4 Dyrektywy.

Dyrektywa zobowiązuje spółki do niezwłocznego ogłaszania na stronie internetowej projektów uchwał zgłoszonych przez akcjonariuszy (art. 5 ust. 4 lit. d). W ten sposób akcjonariusze mniejszościowi mogą koordynować sposób głosowania na walnym zgromadzeniu. Mogą budować koalicje wokół określonych projektów uchwał, zyskując realny wpływ na sprawy spółki. Zasadę tę implementuje art. 401 § 4 zd. 2 k.s.h.

Dyrektywa dopuszcza udział w walnym zgromadzeniu za pośrednictwem środków elektronicznych.  Przepis art. 406 (5) ksh stanowi implementację art. 8 Dyrektywy. Wymaga podkreślenia, że prawo europejskie nie nakłada na spółki publiczne obowiązku organizacji walnych zgromadzeń przy wykorzystaniu środków elektronicznych, ale stwarza im jedynie prawo podjęcia takiej decyzji. Każda spółka będzie zatem podejmować samodzielnie decyzję, czy i w jaki sposób skorzystać z upoważnienia ustawowego. Przepis jest „neutralny technologicznie”, a więc nie narzuca żadnych rozwiązań technicznych. Proponuje się, aby podstawą wykorzystania środków elektronicznych przy organizacji walnego zgromadzenia był statut spółki. Walne zgromadzenie uchwalając zatem odpowiednie postanowienie statutu ma zagwarantowaną dużą dowolność. Jedynym ograniczeniem jest wprowadzanie rozwiązań, które są uzasadnione koniecznością identyfikacji akcjonariuszy i zapewnienia bezpieczeństwa komunikacji elektronicznej. Umożliwienie uczestnictwa w walnym zgromadzeniu za pośrednictwem Internetu  nie zwalnia jednak spółki z wyboru miejsca, w którym fizycznie będzie przebywał notariusz i prowadzący walne zgromadzenie oraz ewentualnie członkowie organów spółki (zarządu i rady nadzorczej). Projektowany przepis nie dopuszcza zatem organizacji wirtualnych walnych zgromadzeń. Dodatkowo proponuje się wprowadzenie przepisu, który przesądza podnoszone obecnie wątpliwości odnośnie tego, czy transmisja obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym zwalnia z wykonywania obowiązków informacyjnych określonych w ustawie o ofercie. Celem transmisji nie jest uchylenie tych obowiązków.

Projekt dopuszcza ponadto głosowanie korespondencyjne. Zgodnie z projektem nowelizacji Spółka ma obowiązek najpóźniej w dniu zwołania walnego zgromadzenia udostępnić na stronie internetowej formularze do głosowania drogą korespondencyjną. Jeżeli nie jest w stanie tego uczynić, ma obowiązek wysłać formularze pocztą każdemu akcjonariuszowi na jego żądanie. Spółka powinna ponadto niezwłocznie zamieszczać na stronie internetowej formularze odnoszące się do projektów uchwał zgłoszonych przez akcjonariuszy. Dyrektywa nie precyzuje koniecznej treści formularzy. Treść tę wskazuje art. 402 (3) § 3 k.s.h. Regulamin walnego zgromadzenia może przewidywać inne elementy, jakie powinny zawierać formularze. Wady formalne dokumentu zawierającego akt głosowania korespondencyjnego prowadzą do nieważności tego aktu (art. 411(1) § 3 k.s.h.). Taka surowa sankcja ma ograniczać spory co do ważności głosowania korespondencyjnego, a tym samym zwiększyć stabilność uchwał podejmowanych przy udziale głosów oddanych korespondencyjnie. Jeżeli formularz nie zawiera koniecznych elementów bądź został niewłaściwie wypełniony, głos jest nieważny. Powinno to skłaniać spółki do starannego przygotowywania formularzy. Spółki odpowiadają na zasadach ogólnych za szkody wyrządzone akcjonariuszowi w następstwie niewłaściwie sporządzonych formularzy.

Spółka publiczna powinna wskazywać akcjonariuszom przynajmniej jedną metodę zawiadamiania o udzieleniu pełnomocnictwa w formie elektronicznej. Spółka może zatem np. przyjmować oświadczenia o ustanowienia pełnomocnika wysyłane przez akcjonariuszy pocztą elektroniczną na podany adres lub utworzyć stronę internetową, zawierającą formularz pełnomocnictwa przeznaczony do wypełnienia on-line przez akcjonariuszy. O metodzie zawiadamiania o udzieleniu pełnomocnictwa powinien decydować regulamin walnego zgromadzenia. Jeżeli regulamin nie rozstrzyga tej kwestii, decyzję podejmuje zarząd.

Artykuł 14 ust. 2 Dyrektywy przewiduje również obowiązek publikowania przez spółki na stronie internetowej wyników głosowań ustalonych zgodnie z art. 14 ust. 1 Dyrektywy. Powinno to nastąpić w terminie nie dłuższym niż 15 dni licząc od zakończenia walnego zgromadzenia.

W wyniku implementacji wskazanych rozwiązań europejskich wkrótce powinna nastąć era tańszych i powszechniejszych walnych e-zgromadzeń spółek notowanych na GPW w Warszawie.