Fatkura VAT nie dająca prawa do odliczenia podatku naliczonego

VAT-R nie wystarczy

W myśl § 11 ust. 1 rozporządzenia w sprawie faktur, do wystawiania faktur VAT uprawnione są podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej. Rejestracja polega na złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej działaniu ustawy.

Jeżeli zatem podatnik nie spełnia ww. warunków, to nie jest on uprawniony do wystawiania faktur VAT, a jeśli nawet takie faktury wystawia, to nie stanowią one dla nabywców będących podatnikami podatku od towarów i usług podstawy do odliczania podatku z nich wynikającego. Istotna jest przy tym jednak nie data widniejąca na tym potwierdzeniu, ale data złożenia formularza rejestracyjnego VAT-R. Już bowiem od dnia złożenia tego formularza w praktyce uznaje się, iż podatnik jest zarejestrowany, a w konsekwencji uprawniony do wystawiania faktur VAT, choć warto zasygnalizować spotykane zdanie odmienne, a mianowicie że prawo do odliczania i wystawiania faktur powstaje dopiero od dnia następnego po dniu złożenia formularza VAT-R.

Ponieważ konsekwencje wystawienia faktury VAT przez nierzetelnego kontrahenta dotykają przede wszystkim odbiorcę tej faktury, w ustawie o VAT zawarte zostały regulacje umożliwiające nabywcom weryfikację swoich kontrahentów.

Zabezpieczenie

W myśl art. 107 ustawy, podatnik wystawiający fakturę, na pisemne żądanie nabywcy towaru lub usługi obowiązany jest w terminie 14 dni do udostępnienia do wglądu oryginału lub uwierzytelnionego notarialnie odpisu potwierdzenia zgłoszenia rejestracyjnego, a także pisemnego potwierdzenia złożenia deklaracji podatkowej, w której została ujęta faktura. Zabezpieczenie interesów nabywców w świetle tego przepisu jest jednak stosunkowo niewielkie, w porównaniu do możliwych konsekwencji finansowych, w przypadku zakwestionowania prawa do odliczenia znacznych kwot podatku naliczonego. Ustawodawca chroni bowiem podatników wyłącznie przed ustaleniem dodatkowego zobowiązania podatkowego, w przypadku gdy nabywca odliczy podatek naliczony z faktury, wobec której podjęto procedurę określoną w art. 107, a która to faktura- w świetle przepisu § 14 ust. 2 rozporządzenia w sprawie VAT – nie może stanowić podstawy do odliczenia podatku naliczonego.

Brak wymiaru sankcji dotyczy sytuacji, w której nabywca zwrócił się do sprzedającego z żądaniem, o którym mowa w art. 107 ustawy o VAT i w określonym terminie informacji takich nie uzyskał. Ochrona przed sankcją dotyczy jednak wyłącznie przypadku gdy o braku takich informacji podatnik powiadomi urząd skarbowy przed złożeniem deklaracji za okres, w którym ujęta powinna zostać faktura, której dotyczy procedura określona w art. 107.