Kiedy nie trzeba płacić podatku od darowizny

Ulga mieszkaniowa

Warto na wstępie zauważyć, że podatnicy należący do pierwszej grupy podatkowej i otrzymujący w darowiźnie nieruchomości mogą uniknąć konieczności zapłaty podatku. Takie dobrodziejstwo ulgi mieszkaniowej następuje wówczas, kiedy do podstawy obliczania podatku nie jest wliczana powierzchnia do 110 m². darowanego domu lub mieszkania.

Kogo dotyczy ulga?

Ulga mieszkaniowa dotyczy osób zaliczonych do pierwszej grupy podatkowej w przypadku nabycia własności w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej, czyli małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Warto dodać, że ulga mieszkaniowa przysługuje w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie.

Jeśli darowiznę otrzymają wspomniane osoby, do podstawy opodatkowania nie będzie wliczana wartość budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego do łącznej nie przekraczającej 110 m². powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga będzie przysługiwała stosownie do wielkości udziału. Ulga zatem przysługuje wyłącznie tym osobom, które łącznie spełniają warunki wskazane w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Ulga mieszkaniowa przysługuje osobom, które będą zamieszkiwać nieruchomość będąc zameldowanymi w niej na pobyt stały i nie dokonają jej zbycia przez okres pięciu lat:

• od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego, przy założeniu jednakże, że w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
• od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku przy założeniu, że nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Gdyby okazało się, że nabyty budynek lub lokal jest zajęty przez osoby trzecie, spełnienie wspomnianych warunków może nastąpić w okresie pięciu lat od dnia nabycia. W tym przypadku zawiesza się odpowiednio bieg terminu przedawnienia do dokonania wymiaru podatku.

Kogo nie dotyczy ulga?

Nabywca nieruchomości pragnący skorzystać z ulgi mieszkaniowej w chwili jej nabycia powinien posiadać obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub mieć miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa. Aby móc skorzystać z ulgi, nie można być też właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Jeśli jednak zdarzy się, że podatnik będzie właścicielem innego budynku, z ulgi tej skorzysta, pod warunkiem że przeniesie własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, skarbu państwa lub gminy. Konieczność dokonania tej czynności powinna nastąpić w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Podatnikom chcącym skorzystać z ulgi nie może też przysługiwać spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym. Gdyby jednak podatnik nimi dysponował, powinien przekazać je zstępnym lub do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.