Kontrola PIP a upadłość przedsiębiorstwa

Przeprowadzając kontrolę w przedsiębiorstwie znajdującym się w stanie upadłości, inspektor pracy powołany z ramienia Państwowej Inspekcji Pracy może napotkać szereg problemów związanych z upadłością zakładu pracy. W przypadku ogłoszenia upadłości likwidacyjnej problemem staje się samo dopuszczenie kontroli zwłaszcza w zakresie wynagrodzeń pracowniczych.

Ograniczenia prawne

Ograniczenia w zakresie wynagrodzeń pracowniczych wynikają z art. 145 prawa upadłościowego i naprawczego, który stanowi, że postępowanie sądowe i administracyjne w sprawie wszczętej przeciwko upadłemu przed dniem ogłoszenia upadłości o wierzytelność lub inne należności, które podlegają zaspokojeniu z masy upadłości, może być podjęte przeciwko syndykowi, jednak tylko w przypadku, gdy w postępowaniu upadłościowym wierzytelności te po wyczerpaniu trybu określonego ustawą nie zostały umieszczone na liście wierzytelności.

Art. 31 Kodeksu pracy stanowi, że za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba. Przepis ten stosuje się odpowiednio do pracodawcy będącego osoba fizyczną, jeżeli nie dokonuje on osobiście czynności, o których mowa w tym przepisie. A zatem syndyk, obejmując zarząd przedsiębiorstwa, nie staje się pracodawcą w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy, a jedynie osobą zarządzającą zakładem pracy w rozumieniu art. 31 ustawy.

Pogląd ten znajduje potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia18 czerwca 2002 r. (sygn. akt I PKN 171/01 Prawo Pracy 2003/4/35), w którym SN uznał, że syndyk, który obejmuje z mocy samego prawa majątek upadłego, zarządza tym majątkiem przeprowadza jego likwidację (art. 90 Prawa upadłościowego) i kontynuując działalność upadłego pracodawcy, staje się jego organem zarządzającym, a przeto z mocy samego prawa uzyskuje status podmiotu dokonującego za pracodawcę w upadłości czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy.”

W związku z tym, przedsiębiorstwo objęte upadłością likwidacyjną jest nadal pracodawcą w rozumieniu Kodeksu pracy, a zmiana dotyczy jedynie podmiotu wykonującego czynności w sprawach z zakresu prawa pracy.