Mały prezent – sposób ustalania limitów

Wartość prezentów przekazywanych w ciągu roku jednej osobie

Ustawodawca, określając limit 50 zł dla wartości prezentów przekazywanych w ciągu roku jednej osobie, nie sprecyzował czy jest to wartość brutto (wraz z podatkiem VAT) czy też wartość netto {bez podatku VAT), a w konsekwencji mogą powstawać wątpliwości jak należy ustalać wartość poszczególnych prezentów przekazywanych danej osobie, aby móc stwierdzić czy limit został już przekroczony czy też jeszcze nie. Naszym zdaniem należy tu się odwołać do przepisu regulującego podstawę opodatkowania omawianych tu czynności, a mianowicie do art. 29 ust. 10 ustawy o VAT, z którego wynika, że podstawą tą jest cena nabycia towarów, a gdy cena nabycia nie istnieje, koszt wytworzenia określony w momencie dostawy towarów. Niestety w ustawie o VAT brak jest definicji zarówno „ceny nabycia”, jak i „kosztu wytworzenia”. Definicje takich pojęć występują natomiast na gruncie innych ustaw należących do szczegółowego prawa podatkowego, a także w ustawie o rachunkowości w związku zczym za zasadne należy uznać posiłkowe posłużenie się wykładnią systemową.

Zgodnie z art. 28 ust.2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, póz. 694 ze zm.): „Cena nabycia, o której mowa w ust. 1, to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów,  a  w szczególności przyjętego nieodpłatnie,   w tym w drodze darowizny -jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu.”

Z definicji tej wynika, iż cena nabycia – w sytuacji gdy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego – jest wartością netto, dlatego też naszym zdaniem można przyjąć, iż w takim znaczeniu funkcjonuje to pojęcie również na gruncie ustawy o VAT. Przemawia za tym dodatkowo fakt, iż art. 29 ust. 10 ustawy o VAT w przeciwieństwie do innych przepisów regulujących podstawę opodatkowania zabrakło zastrzeżenia, że podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwotę należnego podatku, co mogłoby sugerować, że w podstawie opodatkowania należy uwzględniać podatek VAT. Byłoby to jednak sprzeczne z VI Dyrektywą, która wyraźnie stanowi, że podstawa opodatkowania nie może zawierać w sobie podatku od wartości dodanej. Brak owego zastrzeżenia w art. 29 ust. 10 ustawy o VAT należy, więc uznać za działanie celowe, bowiem z samej ww. definicji ceny nabycia wynika, że cena nabycia jest ceną netto niezawierającą w sobie kwoty podatku. Zamieszczanie owego zastrzeżenia byłoby, więc zbyteczne.

Podobnie ma się sprawa z pojęciem „kosztu wytworzenia”, którego definicja zawarta jest w art. 28 ust. 3 ww. ustawy o rachunkowości, a z której wynika, iż: „Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. Jeśli podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT – ponoszone koszty wykazywane są w kwotach netto.

Limit 50 zł należy traktować jako wartość netto i co za tym idzie także wartość poszczególnych prezentów przekazywanych jednej osobie należy ustalać w kwocie netto.