NBP proponuje bankom rozwiązania mające ożywić akcję kredytową

2009-09-11 Bankier.pl

NBP proponuje bankom trzy nowe rozwiązania, których celem jest udostępnienie bankom dodatkowych źródeł finansowania dla akcji kredytowej. Projektowane nowe instrumenty NBP to:

1. wydłużenie horyzontu czasowego operacji repo do 12 miesięcy,
2. kredyt dyskontowy,
3. zakup przez NBP w operacjach otwartego rynku obligacji emitowanych przez banki.

Wprowadzenie operacji repo na termin 12 miesięcy

Wprowadzając dodatkowy, 12-miesięczny termin zapadalności dla operacji repo, NBP chce udostępnić nowe źródła finansowania na dłuższy okres. Ułatwi to bankom zarządzanie płynnością. Zabezpieczeniem dla tych operacji będą dotychczas akceptowane w transakcjach repo, rodzaje papierów wartościowych, odpowiednie pod względem terminu zapadalności.

Kredyt dyskontowy

Jest to zupełnie nowy instrument NBP. Jego istotą jest przyjmowanie od banków przez NBP do dyskonta weksli wystawianych przez przedsiębiorstwa w związku z otrzymanym z banku kredytem. Z punktu widzenia banków może to być dogodny instrument ponieważ opiera się na wekslu, który jest instrumentem prostym i bezpiecznym. Przedsiębiorstwo będzie wystawiać weksel na bank, a bank następnie dyskontować może ten weksel w NBP. Kredyt dyskontowy służyć będzie refinansowaniu nowo udzielonych kredytów. Konstrukcja kredytu dyskontowego powoduje, że będzie on stymulował akcję kredytową dla przedsiębiorstw, czyli kategorię kredytu, której dynamika najbardziej osłabła w wyniku kryzysu.

Banki, które będą chciały przystąpić do programu będą zobowiązane do podpisania z NBP umowy ramowej, w której określone zostaną ogólne warunki korzystania z kredytu dyskontowego. Wprowadzenie tego instrumentu wymagać będzie wyznaczenia przez RPP nowej stopy banku centralnego – stopy dyskontowej, a także zmian Założeń polityki pieniężnej.

Zakup przez NBP w operacjach otwartego rynku obligacji emitowanych przez banki

Zgodnie z ustawą o NBP, zakup przez NBP obligacji emitowanych przez banki jest możliwy tylko na rynku wtórnym w operacjach otwartego rynku. Może to być instrument służący refinansowaniu długoterminowej akcji kredytowej, w szczególności projektów inwestycyjnych. Ustawa z dnia 1 lipca br. o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających umożliwia korzystanie z tego instrumentu również bankom spółdzielczym.

NBP może rozważyć zakup emitowanych przez banki obligacji, o ile będą one spełniały określone warunki: będą zarejestrowane w KDPW S.A., wskazane jest, aby zostały objęte stosownymi gwarancjami lub miały odpowiedni rating. Można rozważyć gwarancje Skarbu Państwa lub też innego banku krajowego: dla banków spółdzielczych gwarantem mógłby być bank zrzeszający, natomiast dla banków komercyjnych – bank macierzysty.

Gdyby weszła w życie projektowana obecnie uchwała kapitałowa KNF, obligacje emitowane przez banki mogłyby również zostać zaliczone na poczet ich kapitałów – przy założeniu spełnienia warunków zdefiniowanych w projekcie uchwały. Wprowadzenie tego instrumentu wymagać będzie akceptacji RPP.

PROJEKTY ZMIAN PRZEPISÓW PRAWA W obecnym stanie prawnym NBP ma ograniczone możliwości bezpośredniego wpływu na akcję kredytową w bankach. W związku z powyższym, wychodząc naprzeciw postulatom banków, NBP opracował projekt odrębnej ustawy szczególnej dającej możliwość powołania przez NBP Funduszu Rozwoju Systemu Bankowego (FRSB). Przedmiotem działalności Funduszu byłyby w szczególności:

• emisja i sprzedaż papierów wartościowych,
• kupno i sprzedaż papierów wartościowych w transakcjach z bankami i innymi instytucjami finansowymi,
• nabywanie i zbywanie wierzytelności w transakcjach z bankami i innymi instytucjami finansowymi,
• udzielanie bankom pożyczek i innych zobowiązań pieniężnych, w szczególności dla potrzeb podwyższenia funduszy własnych.

Drugi wariant projektu zmian ustawowych zakłada odpowiednie rozszerzenie listy instrumentów będących w dyspozycji NBP, w tym szczególnie o instrumenty umożliwiające podwyższenie kapitałów banków.

Przy okazji wprowadzenia ww. zmian, ustawodawca mógłby również dokonać zwiększenia, z poziomu 500 tys. euro do 700 tys. euro, kwoty wolnej pomniejszającej rezerwę obowiązkową, co uwolniłoby dodatkową płynność w bankach.

Źródło: NBP