Non Profit: Związek zawodowy – Charakterystyka

Charakterystyka

Związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji.

Organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy obowiązani są traktować jednakowo wszystkie związki zawodowe.

Związki zawodowe:

• reprezentują pracowników i inne osoby, o których mowa niżej;
• bronią ich godności, praw oraz interesów materialnych i moralnych, zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych ( zakresie praw i interesów zbiorowych związki zawodowe reprezentują wszystkich pracowników, niezależnie od ich przynależności związkowej, natomiast w sprawach indywidualnych stosunków pracy związki zawodowe reprezentują prawa i interesy swoich członków; na wniosek pracownika niezrzeszonego związek zawodowy może podjąć się obrony jego praw i interesów wobec pracodawcy),
• mają prawo reprezentowania interesów pracowniczych na forum międzynarodowym,
• współuczestniczą w tworzeniu korzystnych warunków pracy, bytu i wypoczynku,
• kontrolują przestrzeganie przepisów dotyczących interesów pracowników, emerytów, rencistów, bezrobotnych i ich rodzin,
• sprawują kontrolę nad przestrzeganiem prawa pracy oraz uczestniczą, na zasadach określonych odrębnymi przepisami, w nadzorze nad przestrzeganiem przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy; jeżeli w sprawach tych, zdaniem związku zawodowego postępowanie organu administracji państwowej i samorządu terytorialnego lub pracodawcy jest niezgodne z prawem lub narusza zasady sprawiedliwości, związek może wystąpić do właściwego organu z żądaniem spowodowania usunięcia we właściwym trybie stwierdzonej nieprawidłowości,
• mają prawo prowadzenia rokowań zbiorowych oraz zawierania układów zbiorowych pracy, a także innych porozumień przewidzianych przepisami prawa pracy (w gałęziach pracy nieobjętych układami zbiorowymi regulacja warunków pracy i płacy wymaga konsultacji ze związkami zawodowymi).

Zyski, składki i podatki

Dochód z działalności gospodarczej prowadzonej przez związki zawodowe służy realizacji ich zadań statutowych i nie może być przeznaczony do podziału pomiędzy ich członków. Związki zawodowe korzystają ze zwolnień podatkowych przewidzianych dla stowarzyszeń (czyli ze zwolnień z podatku przy dochodzie przeznaczonym na cele statutowe).

jeżeli chodzi o składki, są one ustalane w sposób określony w statucie. Pracodawca, na pisemny wniosek zakładowej organizacji związkowej i za pisemną zgodą pracownika, jest obowiązany pobierać z wynagrodzenia pracownika składkę związkową w zadeklarowanej przez niego wysokości. Pracownik deklaruje wysokość składek, może ona odbiegać od statutowej – ale to już sprawa pomiędzy pracownikiem i związkiem. Gdy pracownik cofnie zgodę, pracodawca zaprzestaje pobierania składek i nie musi o tym informować związku zawodowego, po prostu przestaje przekazywać składkę za danego pracownika. Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie przekazywać kwoty pobranych składek związkowych na rachunek bankowy wskazany przez zakładową organizację związkową, pod rygorem dochodzenia kwoty składek sądownie, wraz z odsetkami za ewentualną zwłokę.

Przynależność do związku nie szkodzi

Nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związku zawodowego lub pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej. W szczególności nie może to być warunkiem nawiązania stosunku pracy i pozostawania w zatrudnieniu oraz awansowania pracownika. Oznacza to, że korzystanie z uprawnień związkowych nie może negatywnie odbić się na uprawnieniach pracowniczych, a zarazem jakiekolwiek uprawnienia pracownicze nie mogą być uzależnione od obowiązkowej przynależności do związku zawodowego.