Orzecznictwo: Menadżer, Odpowiedzialność – CIT: Przychód ze zbycia niespłaconych kredytów na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego

CIT: Przychód ze zbycia niespłaconych kredytów na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego

Sąd orzekający:  Naczelny Sąd Administracyjny

Data orzeczenia: 16 październik 2013 r.

Sygnatura: II FSK 2734/11

Teza: „…Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 15c i art. 12 ust. 4e ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych wyłączenie z przychodów do opodatkowania nie obejmuje przychodów stanowiących ekwiwalent wartości odsetek od zbywanej wierzytelności z tytułu kredytu albo pożyczki – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.”

Komentarz:

Zgodnie z zaprezentowanym stanem faktycznym Bank złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego wskazując, że zamierzał zbyć własne wierzytelności tytułu nie spłaconych w terminie kredytów na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego. W zamian za wierzytelności uprawniające do otrzymania zwrotu niespłaconej części kapitału kredytów (pożyczek) udzielonych przez bank, fundusz sekurytyzacyjny miał być zobowiązany do zapłaty ustalonej ceny nabycia. Cena ta określona miała być jako jedna kwota za całą wierzytelność wraz ze związanymi z nią pożytkami, w tym odsetkami, bez rozdzielania jej na część za kapitał oraz za odsetki. Ponieważ sprzedaż dotyczyć miała wierzytelności przeterminowanych, cena z tytułu sprzedaży tych wierzytelności uzyskana przez bank będzie niższa od kwoty niespłaconej części kapitału udzielonych kredytów (pożyczek). Problematycznym okazało się ustalenie czy w przypadku, gdy należności uboczne wraz z należnością główną przejdą na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego za cenę niższą od wartości niespłaconej części udzielonych kredytów (pożyczek), to czy całość ceny uzyskanej ze sprzedaży tych wierzytelności, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 15 lit. c updop, nie będzie stanowiła przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Organ podatkowy wskazał, że w bankach do przychodów nie zalicza się przychodów ze zbycia funduszowi sekurytyzacyjnemu albo towarzystwu funduszy inwestycyjnych tworzącemu fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności z tytułu kredytów (pożyczek) – do wysokości niespłaconej części udzielonych kredytów (pożyczek). Jednocześnie zasady te nie mają zastosowania do przychodów ze zbycia wierzytelności w części dotyczącej odsetek, w tym odsetek skapitalizowanych od kredytów (pożyczek).

Organ stwierdził, że w przypadku zbycia wierzytelności wieloskładnikowej, kwotę uzyskaną ze sprzedaży wierzytelności należy zaliczyć na poczet spłaty poszczególnych składników wierzytelności, według proporcji w jakiej pozostaje kwota uzyskana ze sprzedaży wierzytelności w skalkulowanej wartości nominalnej wierzytelności z podziałem wierzytelności na poszczególne elementy. Updop przewiduje odrębne rozpoznawanie skutków sprzedaży w odniesieniu do poszczególnych składników wierzytelności, nie wskazując jednakże jak ustalić proporcję udziału pomiędzy tymi składnikami oraz kolejność ich zaspakajania.

WSA w Gliwicach uznał  skargę banku za nieuzasadnioną. Podzielił poglądy organów podatkowych, iż nie można twierdzić, że kwota uzyskana ze sprzedaży niejednorodnej wierzytelności obejmującej obok należności głównej także należności uboczne, w przypadku wynegocjowania niższej ceny (nie przekraczającej kwoty kapitału), w całości nie stanowi przychodu podatkowego, a dopiero w przypadku wynegocjowania wyższej ceny (np. niespłacony kredyt i część odsetek), część tej kwoty jest przychodem podatkowym. Natomiast NSA rozpatrując skargę kasacyjną spółki od wyroku WSA – oddalił ją. NSA podzielił poglądy organów podatkowych i sądu pierwszej instancji. Sąd potwierdził, że wyłączenie z przychodów opodatkowanych przewidziane dla banków w art. 12 ust. 4 pkt. 15 lit. c updop nie obejmuje wartości odsetek od zbywanej wierzytelności. Wyrok podkreśla istotną zasadę, że bank w ramach swobody kształtowania umów ma prawo wspólnie z kontrahentami przyjąć najkorzystniejsze, jednak zasady te nie mogą kształtować obowiązków podatkowych w sposób sprzeczny z updop. 

Anna Świech, doradca podatkowy

Kancelaria Initium Krzysztof Biernacki