PIT 2009: Zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych

Źródła przychodów

Poniżej zostały przedstawione w punktach najważniejsze zmiany w zakresie przychodów.

1) Przychodami, w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

2) Przychody w walutach obcych, przelicza się na złote według kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, ogłaszanych przez bank, z którego usług korzystał podatnik, i mających zastosowanie przy kupnie walut. Jeżeli podatnik nie korzysta z usług banku, przychody przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

3) Jeżeli bank, z którego usług korzysta podatnik, stosuje różne kursy walut obcych i nie jest możliwe zastosowanie kursu, lub bank nie ogłasza kursu walut, do przeliczenia przychodu uzyskanego przez podatnika na złote, stosuje się kurs średni walut obcych ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

Powyższe punkty, stosuje się odpowiednio do wyrażonych w walutach obcych kwot uprawniających do odliczenia od dochodu, podstawy obliczenia podatku i obniżenia podatku oraz do podatku wyrażonego w walutach obcych.

Przychodem z działalności gospodarczej są również przychody osiągnięte w związku ze zwrotem lub otrzymaniem pożyczki (kredytu), jeżeli pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, w przypadku gdy:

• pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości wyższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) – w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwróconego kapitału a kwotą udzielonej pożyczki (kredytu);
• pożyczkobiorca (kredytobiorca) zwraca tytułem spłaty pożyczki (kredytu) środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty otrzymanej pożyczki (kredytu) – w wysokości różnicy pomiędzy kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału.

Przychody uzyskane w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

Celem wprowadzonych zmian jest uporządkowanie przepisów dotyczących przeliczania przychodów wraz z ich wielkościami uzyskanymi w walutach obcych, a mających wpływ na obliczenie zobowiązania podatkowego. Nowela ta ma więc charakter porządkowy i polega na wyłączeniu z metody kasowej praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, takich jak kapitał pieniężny.

Zakres pojęciowy przychodów opisanych w art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1993 r. Nr 90 poz. 416 z późn. zm.) nie może podlegać innym regułom wykładni niż gramatyczna lub językowa. Zastosowanie innych reguł wykładni mogłoby bowiem prowadzić do możliwości manipulowania kategorią przychodów, jednym z kluczowych zagadnień podatku dochodowego od osób fizycznych. Przepis art. 14 ust. 2 cytowanej ustawy zawiera warunek, którego spełnienie pozwala na potraktowanie danego przychodu na równi z przychodem z działalności gospodarczej. Warunkiem zastosowania wymienionego przepisu jest, aby sprzedany przedmiot w momencie transakcji był składnikiem majątku związanego z wykonywaną działalnością gospodarczą. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 maja 1998 r. (III SA 1574/96).

Koszty uzyskania przychodów w 2009 roku