Pracownicy: Zakaz konkurencji – Umowa o zakazie
Umowa o zakazie konkurencji
Klauzule konkurencyjne czy też umowy o zakazie konkurencji występują w różnych gałęziach prawa. Występują również w Kodeksie pracy. Zawarte tam postanowienia dotyczą działalności konkurencyjnej pracowników, niemniej jednak z wyłączeniem pracowników – członków organów spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych (w szczególności banków) czy spółdzielni. Te bowiem osoby związane są zakazem konkurencji wynikającym z prawa handlowego, prawa spółdzielczego czy prawa bankowego.
Oznacza to, że przepisy Kodeksu pracy nie naruszają zakazu konkurencji przewidzianego w odrębnych przepisach. Pracownik może być zobowiązany z różnych tytułów do zachowania zakazu konkurencji w różnym zakresie.
Określona w Kodeksie pracy klauzula konkurencyjna powinna zostać zawarta w odrębnej umowie. Formalnie nie musi to być odrębny dokument. Postanowienia umowy o zakazie konkurencji mogą być zawarte:
- w odrębnej umowie;
- w umowie o pracę, jeżeli umowa o zakazie konkurencji zawierana jest podczas nawiązywania stosunku pracy;
- w aneksie do umowy o pracę, jeżeli umowa o zakazie konkurencji zawierana jest w trakcie trwania stosunku pracy, przy okazji zmiany warunków umowy o pracę.
Trzeba jednak podkreślić, że treść umowy o zakazie konkurencji nie stanowi treści stosunku pracy, i w tym znaczeniu jest to umowa odrębna od umowy o pracę. Jeżeli w umowie o pracę zawarto jednocześnie postanowienia umowy o zakazie konkurencji, to są to dwie umowy zawarte w jednym dokumencie (druku), skutkiem czego np. zmiana umowy o pracę odbywa się w trybie właściwym dla zmiany umowy o pracę, natomiast zmiana postanowień dotyczących umowy o zakazie konkurencji odbywa się w trybie właściwym dla zmiany umowy o zakazie konkurencji. Może zatem okazać się, że nie jest możliwe dokonanie jednym oświadczeniem wypowiedzenia warunków obu umów naraz.
Umowy o zakazie konkurencji w stosunku pracy wymagają pod rygorem nieważności formy pisemnej. Bez takiej formy pracodawca nie może wymagać od pracownika zachowania zgodnego z umową o zakazie konkurencji (zawartą np. ustnie), a pracownik nie może żądać również świadczeń finansowych, np. za stosowanie się do zakazu konkurencji po rozwiązaniu umowy o pracę.
Umowa o zakazie konkurencji może obejmować dwa różne okresy:
- okres trwania stosunku pracy (taką umowę można zawrzeć z każdym pracownikiem);
- przez określony w umowie okres po ustaniu stosunku pracy (taka umowę można zawrzeć z pracownikiem mającym dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę).
