Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących

Składki na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących działalność gospodarczą finansują w całości sami ubezpieczeni. Zasada ta, od 1 stycznia 2004 r. nie dotyczy osób niepełnosprawnych, podejmujących po raz pierwszy działalność gospodarczą. Dowiedz się, jak wylicza się podstawę wymiaru składek, ich wysokość oraz jakie są zasady finansowania składek na ubezpieczenie społeczne.

Podstawa wymiaru składek

W myśl art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Składka w nowej wysokości obowiązuje od trzeciego miesiąca następnego kwartału.

Należy pamiętać, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe została ograniczona w skali roku. Z art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika bowiem, że roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Z obwieszczenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2007 (MP nr 90, poz. 951) wynika, że kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2007 r. wynosi 78 480,00 zł. W 1999 r. kwota ta wynosiła 50 375,22 zł, w 2000 r. – 54 780,00 zł, w 2001 r. – 62 940 zł, w 2002 r. – 64 620,00 zł, w 2003 r. – 65 850,00 zł, w 2004 r. – 68 700,00 zł, w 2005 r. – 72 690 zł, w 2006 r. – 73 560,00 zł.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jeżeli więc osoba podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym np. od początku miesiąca, a do ubezpieczenia chorobowego przystępuje w trakcie tego miesiąca, nie zmniejsza się podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe nie stosuje się ograniczenia górnej rocznej podstawy wymiaru składek, które obowiązuje dla podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jednak podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Kwotę tę ustala się miesięcznie, poczynając od trzeciego miesiąca kwartału kalendarzowego, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału.

Kwota najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących podlega odpowiedniemu zmniejszeniu za miesiąc, w którym nastąpiło objęcie ubezpieczeniami lub ich ustanie, jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca. Wówczas kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom.

Uzyskana w wyniku podzielenia liczba nie podlega zaokrągleniu (bez względu na liczbę miejsc po przecinku, jaką wskazuje użyta przez płatnika składek maszyna licząca), powinna zostać pomnożona w takiej postaci, w jakiej została wyliczona. Dopiero po przemnożeniu należy dokonać zaokrąglenia ustalonej podstawy wymiaru składek do pełnych groszy, przyjmując iż dokonuje się zaokrąglenia z uwzględnieniem trzeciego miejsca po przecinku. Obliczoną podstawę wymiaru składek należy zaokrąglić do pełnych groszy w górę – jeżeli końcówka jest równa lub wyższa od 0,50 grosza, albo w dół – jeżeli końcówka jest niższa od 0,50 grosza.