Obrót nieruchomościami a podatek od czynności cywilnoprawnych

Wartość rynkowa przedmiotu czynności cywilnoprawnej określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez obliczenia długów i ciężarów (art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Jaki wpływ na obrót nieruchomościami ma PCC?

Dla obrotu nieruchomościami istotne są niektóre wyłączenia z PCC obejmujące czynności cywilnoprawne (np. ustanowienie hipoteki) dokonywane w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych. Ponadto wyłączone z PCC są umowy sprzedaży lub zamiany nieruchomości albo prawa użytkowania wieczystego na podstawie przepisów o ochronie i kształtowaniu środowiska oraz umowy sprzedaży rzeczy (nie praw) w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym. Jednak najistotniejszym wyłączeniem z PCC jest przepis regulujący tzw. styk podatku od czynności cywilnoprawnych z podatkiem od towarów i usług. Nie płacimy PCC, gdy kupujemy mieszkanie od dewelopera (jest opodatkowane 7% VAT), ale już od sprzedaży gruntu przy okazji takiego zakupu notariusz obliczy PCC od wartości gruntu (sprzedaż gruntu jeszcze nie podlega podatkowi VAT.

O czym należy pamiętać?

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży, zamiany, dożywocia, o dział spadku, zniesienie współwłasności oraz renty stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Wyjątek od tej zasady stanowi umowa sprzedaży rzeczy ruchomych przeznaczonych do przerobu lub odprzedaży, umowy zawierane przez nie rezydentów, o których mowa w przepisach prawa dewizowego oraz umowy zamiany lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu, ustanowienie odpłatnej renty, gdy nie skutkuje ono przeniesieniem własności rzeczy lub prawa majątkowego.

Zasada, że podstawę obliczenia opłaty skarbowej od umów zamiany stanowi różnica wartości zamienianych rzeczy i praw majątkowych, utrzymana została tylko w odniesieniu do zamiany lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na taki lokal lub prawo do lokalu.
Różnicę wartości rynkowej zamienianych lokali i praw do lokali mieszkalnych jako podstawę obliczenia opłaty skarbowej przyjmuje się zarówno w sytuacji gdy przedmiotem .zamiany jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość na taki sam lokal, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego na takie samo prawo, jak również, gdy przedmiotem zamiany jest lokal stanowiący odrębną nieruchomość na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.