Ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność odprowadza składkę na ubezpieczenie zdrowotne za siebie oraz osobę współpracującą. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osoby prowadzącej pozarolniczą działalność powstaje od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, zaś osoby z nią współpracującej – od dnia rozpoczęcia współpracy do dnia jej zakończenia.

Kto podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność i osoby z nimi współpracujące podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu, jeżeli:

• posiadają obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego i zamieszkują na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
• nie posiadają obywatelstwa państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego i przebywają na terytorium Polski na podstawie wizy pobytowej w celu wykonywania pracy, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenie na osiedlenie się, zgody na pobyt tolerowany lub posiadające status uchodźcy nadany w Polsce albo korzystają z ochrony czasowej na jej terytorium,
• nie posiadają obywatelstwa państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego i legalnie zamieszkują na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają także osoby objęte ubezpieczeniem emerytalnym i rentowymi z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalność lub współpracy przy tej działalności, które posiadają obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego niezamieszkujące na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest dla wszystkich ubezpieczonych jednakowa i od 1 stycznia 2007 r. wynosi 9% podstawy wymiaru. W okresie od 1 stycznia 1999 r. do 31 grudnia 2000 r. wynosiła ona 7,5%, a od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2002 r. – 7,75%, od 1 stycznia do 31 grudnia 2003 r. – 8%, od 1 stycznia do 31 grudnia 2004 r. – 8,25%, od 1 stycznia do 31 grudnia 2005r. – 8,5%, od 1 stycznia 2006 r. do 31 grudnia 2006 r. – 8,75%.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność do 31 marca 2003 r. była taka sama jak podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne – tj. kwota zadeklarowana, nie niższa jednak od 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Natomiast od 1 kwietnia 2003 r. podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego wynagrodzenia Przez przeciętne wynagrodzenie należy rozumieć przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku. Składka w nowej wysokości obowiązuje od trzeciego miesiąca następnego kwartału.

Począwszy od 30 grudnia 1999 r. w ten sam sposób jak dla osób prowadzących pozarolniczą działalność ustala się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osoby współpracującej (do 31.03.2003 r. podstawę stanowiła kwota zadeklarowana, nie niższa niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, a od 1.04.2003 r. podstawę wymiaru stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 75 % przeciętnego wynagrodzenia). Przed tym terminem, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osoby współpracującej należało pomniejszyć o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe (jeżeli osoba podlegała ubezpieczeniom), potrącone przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność ze środków osoby współpracującej.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne nie stosuje się ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna. Składka nie podlega proporcjonalnemu pomniejszeniu do liczby dni podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym miesiącu kalendarzowym.