Czy opłaca się wynajmować samochód do firmy? Jeśli tak, to z czym to się wiąże?

Czy opłaca się wynajmować samochód do firmy? Jeśli tak, to z czym to się wiąże?

Zdarza się, że podatnicy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej używają samochody osobowe, które nie stanowią ich własności. Z różnych względów często okazuje się bowiem, że korzystniejszym ekonomicznie jest wynajęcie takiego samochodu, niż jego zakup. Wynajem samochodu wiąże się oczywiście z konieczności opłaty czynszu z tego tytułu, którego wysokość określa zawarta umowa. Nie jest to jednak jedyny wydatek jaki w związku z tym ponoszony jest przez podatnika. Są przecież jeszcze te o charakterze typowo eksploatacyjnym jak np. paliwo. Co do zasady wszystkie wymienione wydatki mogą stanowić koszt podatkowy, jednakże nie zawsze w pełnej wysokości. Niektóre z nich mogą być ograniczone limitem tzw. „kilometrówki”.

Powyższa kwestia jest o tyle ważna, że w ostatnim czasie na nowo rozgorzał spór w tym zakresie. Organy podatkowe i sądy administracyjne co prawda zgodnie uznają, że wydatki związane z eksploatacją samochodu osobowego (np. paliwo), które podatnik wynajmuje od innych podmiotów i używa w prowadzonej działalności gospodarczej, mogą być zaliczone do kosztów podatkowych, ale tylko w ramach limitu wynikającego z zastosowania tzw. „kilometrówki”. To już w przypadku wydatków z tytułu czynszu za najem samochodów osobowych interpretacje organów podatkowych aktualnie zmierzają w całkowicie innym kierunku niż orzecznictwo sądów administracyjnych. Rozbieżności dotyczą interpretacji art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT, a w szczególności użytego w nim sformułowania „wydatków z tytułu kosztów używania”. Zgodnie z przywołanym przepisem za koszt uzyskania przychodów nie uważa się wydatków z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika – w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra. Podatnik jest obowiązany w takiej sytuacji prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu.

W kwestii stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe można przykładowo odnieść się do interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 14 marca 2013r. (znak IPTPB3/423-464/12-2/GG). W ocenie organu podatkowego ograniczenie wynikające z treści art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT ma zastosowanie do wszystkich wydatków z tytułu kosztów używania samochodu osobowego, a więc również i czynszu z tytułu jego najmu. Odwołując się do wyroku NSA z dnia 25 października 2010 r. (sygn. II FSK 890/08, niepubl.) Dyrektor Izby Skarbowej uznał, że wydatki związane z uprawnieniem do używania cudzej rzeczy, stanowią niewątpliwie wydatek związany z używaniem tej rzeczy. Ponad to odwołując się do słownikowej definicji pojęć „wydatek” i „używać” stwierdził, że koszty używania cudzej rzeczy obejmują wynagrodzenie za korzystanie z tej rzeczy, koszty eksploatacyjne oraz inne z tym związane. Koszty używania rzeczy są zatem pojęciem szerszym niż koszty eksploatacyjne.

Warto w tym miejscu wyjaśnić, że jeszcze do niedawna sądy administracyjne podzielały powyższe stanowisko. Tytułem przykładu można wskazać na przywołany już wyrok NSA z dnia 25 października 2010 r., a także wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 6 maja 2011 r. (sygn. I SA/Wr 412/11). W tym ostatnim sąd uznał, że: „(…) nie ma podstaw, aby opłaty za korzystanie z samochodów osobowych niestanowiących własności podatnika – czynsz najmu – nie były objęte limitem przewidzianym w art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”.

Za przełomowy w tej kwestii należy natomiast uznać wyrok NSA z dnia 16 marca 2012 r. (sygn. II FSK 2030/10), w którym sąd stanowczo nie zgodził się z powyższa linia interpretacyjną. W jego ocenie: „(…) opłaty czynszowe nie stanowią kosztów o charakterze eksploatacyjnym. Jednocześnie nie ma racji organ interpretacyjny wskazując, że „koszty używania” samochodu osobowego w rozumieniu powołanego art. 16 ust. 1 pkt 51 oznaczają również inne koszty niż koszty eksploatacji samochodów osobowych. Świadczy o tym część przytoczonego przepisu po średniku „wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu”. Przebieg pojazdu nie może być utożsamiany w jakikolwiek sposób z opłatami, które nie podlegają tego rodzaju statystycznej kalkulacji”. Stanowisko to została podtrzymane przez NSA również w wyroku z dnia 17 października 2012 r. (sygn. II FSK 467/11).

Pomimo korzystnych dla podatników wyroków NSA dalej wśród podatników istniała obawa przed zaliczaniem wydatków z tytułu najmu samochodów osobowych do kosztów podatkowych w pełnej wysokości. Było to o tyle uzasadnione, że organy podatkowe w dalszym ciągu kwestionowały takie działalnie, uznając je za nieprawidłowe. Na chwilę obecna wydaje się jednak, że korzystne dla podatników stanowisko w tej kwestii jest już w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowane. Może na to wskazywać niedawno wydany wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 12 marca 2013 r. (sygn. I SA/Wr 126/13). Stanowi on bowiem w istocie rzeczy powtórzenie tez wynikających z wyroków NSA z dnia 16 marca 2012 r. i 17 października 2012 r. Dodatkowo WSA we Wrocławiu podkreślił, że art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT: „(…) dotyczy wyłącznie wydatków z tytułu kosztów używania dla potrzeb działalności gospodarczej samochodów osobowych nie stanowiących majątku podatnika, a więc kosztów posługiwania się tym samochodem, wykorzystywania go. Przepis ten nie dotyczy natomiast kosztów związanych z uzyskaniem możliwości używania takiego samochodu. Innymi słowy, do wydatków z tytułu kosztów używania samochodu można zakwalifikować wszelkiego rodzaju wydatki eksploatacyjne, w odróżnieniu jednak od wydatków ponoszonych na uzyskanie samego tytułu prawnego, umożliwiającego używanie samochodu”. Co w konsekwencji oznaczałoby, że opłaty czynszowe, ponoszone przez podatnika nie mieszcząc się w „kosztach używania” samochodów osobowych powinny zostać rozliczone jako koszt uzyskania przychodów w pełnej wysokości na zasadach ogólnych.

Jarosław Włoch Aplikant radcowski, konsultant podatkowy w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.

Justyna Metelska