Czym różni się kapitał podstawowy od zapasowego?

Zamierzam założyć spółkę handlową. W opracowaniach na ten temat często pojawiają się zagadnienia: „kapitał podstawowy” oraz „kapitał zapasowy”. Czym one się różnią?

Kapitały własne spółek handlowych prowadzących księgi rachunkowe jako jedne ze źródeł finansowania aktywów, są pieniężnym odpowiednikiem składników majątku, stanowiących własność spółki. Tworzone są przede wszystkim poprzez wniesienie do spółki przez założycieli składników majątku w formie pieniężnej lub rzeczowej, z części zysku do podziału, ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej. Kapitały własne spółek handlowych, są zróżnicowane w zależności od formy własności danej jednostki.

Kapitały własne spółek handlowych dzielą się na podstawowe (zakładowe) oraz zapasowe (rezerwowe). Kapitał podstawowy stanowi on własne źródło finansowania posiadanych przez spółkę aktywów w formie wniesionych przez wspólników wkładów rzeczowych i pieniężnych, określanych składnikami majątkowymi spółki. Kapitał ten przesądza o rozmiarach działalności gospodarczej zwłaszcza w pierwszym okresie funkcjonowania spółki. Stanowi on również informację dla odbiorców zewnętrznych (np. banków, kontrahentów) o potencjale spółki, zabezpieczającym ich ewentualne wierzytelności.

Natomiast kapitały zapasowe (rezerwowe) spółek handlowych tworzone są obligatoryjnie lub fakultatywnie – w zależności od formy prawnej spółki. Zalicza się je do kapitałów wspomagających i stabilizujących działalność tych jednostek. Wszystkie spółki handlowe tworzą także kapitał z aktualizacji wyceny na zasadach określonych ustawą o rachunkowości. Do kapitałów własnych zaliczany jest również zysk (strata) z lat ubiegłych. Kapitały własne odzwierciedlają tzw. aktywa netto spółki, czyli. aktywa jednostki pomniejszone o zobowiązania zaliczane do kapitałów obcych. Kapitały obce czyli obce źródła finansowania aktywów w przeciwieństwie do kapitałów własnych, stanowią równowartość środków nie stanowiących własności danej jednostki. Zalicza się do nich m.in. kredyty bankowe oraz pożyczki.

Kapitały własne spółek handlowych ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy o utworzeniu jednostki, natomiast kapitał zakładowy, czyli podstawowy spółek kapitałowych, wykazuje się w wielkości określonej w umowie lub statucie spółki.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.)

Przemysław Gogojewicz