Nie wykorzystałam całego urlopu. Czy muszę oddać wypłacone „wczasy pod gruszą”?

W dniu 20.06.2014 r wzięłam urlop na żądanie, a od 23.06.2014 jestem na 2-tygodniowym urlopie wypoczynkowym. Dostałam już urlopowe. Mam umowę na czas określony do 31.07.2014 i nie zostanie przedłużona. 26.06.2014 ustalono mi termin dłuższego pobytu w szpitalu i zwolnienie poszpitalne. Wykorzystałam więc tylko kilka dni urlopu. Czy w związku z tym muszę oddać wypłacone „urlopowe za wczasy pod gruszą”?

W tej sytuacji dochodzi do bezpodstawnego wzbogacenia pracownika z uwagi na nienależnie wypłacone wynagrodzenie, zatem pracownik może być zobowiązany do zwrotu nienależnie wypłaconego wynagrodzenia. Pracodawca może jednak odstąpić od roszczenia, jeśli uzna, że pracownik nie ponosi winy za niewykorzystanie w całości przyznanego urlopu wypoczynkowego– decyzja należy w tym zakresie do zakładu pracy.

W sytuacji, gdy po rozpoczęciu urlopu wypoczynkowego pracownik przerwie go ze względu na chorobę, wtedy za czas choroby należy się nie wynagrodzenie urlopowe, lecz chorobowe. Niewykorzystaną w konsekwencji przez pracownika część urlopu wypoczynkowego pracodawca na podstawie art. 166 kodeksu pracy ma obowiązek udzielić w terminie późniejszym. Przepisy nie precyzują tym samym, czy wykorzystanie to ma mieć miejsce bezpośrednio po powrocie do pracy czy też w terminie późniejszym, zatem określa to indywidualnie pracownik we wniosku. Jest to przy tym wspólne uzgodnienie, które wymaga akceptacji pracodawcy (wyrok Sądu Najwyższego z dn. 5.12.2000 r. sygn. akt I PKN 121/2000).

Jeżeli wynagrodzenie urlopowe finansowane z ZFŚS zostało wypłacone jeszcze przed urlopem wypoczynkowym, a który następnie nie został w pełni wykorzystany ze względu na chorobę, pracodawca może mieć roszczenie o zwrot nienależnie pobranych świadczeń. Nie jest to jednak zasadą, gdyż przepisy nie regulują sposobu postępowania w takiej sytuacji. Pracodawca może bowiem uznać, że nieosiągnięcie celu świadczenia, jakim jest wypoczynek pracownika, nie zależało od jego działania, w związku z czym pracownik nie ponosi winy za niewykorzystanie w pełni przyznanego urlopy wypoczynkowego. Jeśli jednak pracodawca wystąpi z takim roszczeniem, wówczas pracownik ma obowiązek dokonać zwrotu na podstawie przepisów kodeksu cywilnego o bezpodstawnym wzbogaceniu. Uchylanie się pracownika od takiego zwrotu skutkuje w następstwie wstąpieniem pracodawcy z powództwem na drogę postępowania cywilnego.

Biorąc pod uwagę, że umowa o pracę ulega rozwiązaniu z końcem lipca, pracodawca opcjonalnie ma prawo dokonać potrącenia z wynagrodzenia za lipiec w kwocie nienależnie pobranego świadczenia. Nie wymaga to ponadto zgody pracownika, gdyż jest to wynagrodzenie wypłacone za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do tego wynagrodzenia, co wynika z art. 87 § 7 kodeksu pracy.

Skoro roszczenie o zwrot takiego świadczenia nie jest roszczeniem ze stosunku pracy, lecz wynikającym w przepisów prawa cywilnego, okres przedawnienia należy określić zgodnie z art. 118 kodeksu cywilnego tj. 10 lat.

Kancelaria INITIUM Krzysztof Biernacki

Podstawa prawna:

• Art. 118, art. 405, art. 410 § 2, Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. Nr 0, poz. 121)

• Art. 166, Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94)