Od dziś pracujemy dla siebie

Pod jarzmem „podatków” uginaliśmy się przez ostatnie 172 dni roku. Eksperci z Centrum imienia Adama Smitha obliczyli, że w tym roku Dzień Wolności Podatkowej przypadł 21 czerwca. Obywatele, pańszczyzna odpracowana.

Wszyscy jesteśmy chłopami pańszczyźnianymi

Dzień Wolności Podatkowej to symboliczna data, która obrazuje ciężar podatkowy w Polsce. Przykładowo, 50 proc. obciążenie podatkowe oznacza 183 dni pracy na rzecz państwa, czyli DWP przypada na początku lipca. Co to oznacza? Otóż, pracownik otrzymujący wynagrodzenie za pracę lub przedsiębiorca osiągający dochód, z zarobionych pieniędzy co miesiąc opłaca podatki samodzielnie lub za pośrednictwem płatnika, którym jest pracodawca. Do tego dochodzą inne daniny publiczne, tj.: VAT, akcyza, podatki lokalne. W sumie  „pożerają” one znaczną część dochodów obywateli. Znając łączny procent każdy jest w stanie określić swój dzień wolności podatkowej. Jeżeli Kowalski w sumie państwu oddaje 60 proc., to tak, jakby przez 219 dni w roku pracował tylko na państwo.

CAS wylicza go od 1994 roku na podstawie przewidywanych na dany rok wydatków publicznych w stosunku do całego PKB Polski. Im więcej wydatków publicznych, tym dłużej musimy pracować, by spłacić wszystkie podatki i zacząć pracować na siebie. Dawniej, przeciętny chłop pańszczyźniany odpracowywał na rzecz swojego pana maksymalnie cztery dni, w sześciodniowym tygodniu pracy. Uprawianie ziemi, o wielkości połowy łana wiązało się z pracowaniem na pana przez dwa dni w tygodniu, czyli „oddawanie mu” 33 proc. podatku. DWP dla chłopa wypadałby, więc 30 kwietnia. Te czasy, jak widać wcale nie były najgorsze, przynajmniej z punktu widzenia podatkowego.

Wydatki publiczne objęte milczeniem

Ze względu na mnogość podatków, trudno jest w praktyce dokładnie obliczyć DWP. Specjaliści mają jednak największy problem z ukrywanymi przez rząd wydatkami publicznymi. Okazuje się, że nie ma aktualnych danych dotyczących wysokości Funduszu Drogowego. Opóźnienia dotyczą też informacji o innych wydatkach. Reformy obniżające składkę rentową oraz wprowadzające dwie stawki podatku dochodowego (18 proc. i 32 proc.) nie wpłynęły w istotny sposób na skrócenie okresu, w którym płaciliśmy daniny.

Nie od dziś wiadomo, że polski system podatkowy jest nieefektywny i przynosi przedsiębiorcom więcej szkody, niż pożytku. Przez nieludzkie przepisy upada wiele firm, nie tylko młodych.

Początki Dnia Wolności Podatkowej

Obliczanie DWP zapoczątkowała w 1900 roku, w Stanach Zjednoczonych Tax Foundation. Wtedy, przypadał on na koniec stycznia. W zeszłym roku w Polsce, obchodziliśmy DWP 24 czerwca (dla porównania, na Słowacji w 2010 roku DWP wypadał w drugiej połowie maja), jednak nie raz po zakończeniu roku i podsumowaniu budżetu okazuje się, że suma zapłaconych podatków była wyższa, niż na początku przewidywano. Oznacza to, że w 2011 roku w praktyce przypadał on na 7 lipca, czyli dwa tygodnie później, niż przewidywano ze wstępnych danych.

• 1994 – 1 lipca

• 1995 – 6 lipca

• 1996 – 4 lipca

• 1997 – 28 czerwca

• 1998 – 22 czerwca

• 1999 – 16 czerwca

• 2000 – 16 czerwca

• 2001 – 18 czerwca

• 2002 – 24 czerwca

• 2003 – 28 czerwca

• 2004 – 24 czerwca

• 2005 – 23 czerwca

• 2006 – 24 czerwca

• 2007 – 16 czerwca

• 2008 – 14 czerwca

• 2009 – 14 czerwca

• 2010 – 23 czerwca

• 2011 – 24 czerwca

• 2012 – 21 czerwca

Płacimy dużo, dostajemy mało

W roku 1996 Dzień Wolności Podatkowej obchodziliśmy najpóźniej w historii jego wyliczania w Polsce. Nie zdarzyło się jednak dotąd, żeby przypadł on wcześniej, niż 14 czerwca (co miało miejsce ostatni raz w 2009 roku). Ubiegłoroczna data, 24 czerwca, oznaczała 48 proc. obciążenie podatkowe (jedno z najwyższych na świecie). Wyprzedza nas tylko Francja (53,6 proc.), Niemcy (51,7 proc.), Norwegia (56,7 proc.) i Szwecja (57 proc.), ale przy tak niewielkiej różnicy podatkowej, poziom życia jest tam znacznie wyższy.

Justyna Niedbał