Uważaj na pakiety dla pracowników

2010-06-15 VAT.pl

W związku z wydanym ostatnio głośnym wyrokiem NSA z 24.05.2010 r. II FPS 1/10 (publ. http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/3B7FE8E881) problematycznym staje się sens przekazywania pracownikom jakichkolwiek świadczeń nieodpłatnych. Choć wyrok dotyczył wyłącznie pakietów medycznych, sygnalizuje on zmianę linii orzeczniczej w tym względzie. Na podobnych bowiem zasadach pracownicy uzyskują nieodpłatne świadczenia w zakresie:

• wstępu na basen
• karnetów na siłownię
• kart uprawniających do szerokich usług sportowych (miesięczna opłata uprawnia do nieograniczonego wstępu na różne obiekty sportowe)
• prywatnej służby zdrowia
• nieodpłatnych dojazdów do pracy
• karnetów na taksówki
• pakietów ubezpieczeń na życie, majątkowych.

W komentowanym orzeczeniu Centrum Medyczne otrzymuje co miesiąc wynagrodzenie ryczałtowe, w wysokości ustalonej zbiorczo dla ogółu pracowników. Wysokość wynagrodzenia ryczałtowego jest stała i niezależna od liczby faktycznie wykonanych świadczeń zdrowotnych na rzecz upoważnionych. Raz na miesiąc może ona ulec zmianie w przypadku zmian pracowniczych w Spółce.

Znamiennym jest, że wysokość opłaty jest w tym przypadku uzależniona od ilości zatrudnionych w spółce pracowników. A zatem można przyporządkować wartość świadczenia do określonego pracownika (przez podzielenie opłaty przez liczbę uprawnionych).

W każdym powyższym przypadku należy spodziewać się, że Urząd Skarbowy ustali wartość przychodu pracownika w postaci nieodpłatnego świadczenia. Zgodnie z art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r., nr 14, poz. 176 ze zm.) w przypadku jeżeli przedmiotem świadczeń na rzecz pracownika są usługi zakupione – wartość przychodu ustala się według cen zakupu.

Nawiązując z kolei do wyroku NSA z dnia 15 września 2009 r., sygn. akt II FSK 536/08, gdy wartość nieodpłatnej usługi nie będzie możliwa do określenia, przychód taki nie może być w żaden sposób wskazywany. Powołany wyrok dotyczył świadczeń na rzecz pracowników w postaci dojazdów samochodowych. Dojazd pracowników miał charakter otwarty, był dostępny dla wszystkich pracowników, korzystających z niego w celu załatwienia spraw służbowych i osobistych. Nie był uzależniony od ilości pracowników zakładu, a w konsekwencji nie można było ustalić faktycznego przychodu każdego z nich (rotacja miesięczna pracowników, zmiany w strukturze przedsiębiorstwa).

Zdaniem organów skarbowych nieodpłatnym świadczeniem Spółki na rzecz pracowników nie jest korzystanie przez nich z konkretnych usług, lecz objęcie ich daną usługą. Przychodem nie będzie wartość rzeczywiście skonsumowanych usług, ale wartość świadczenia uzyskiwanego przez pracownika, jakim jest możliwość skorzystania z takich usług. Jest to świadczenie w naturze, do którego stosuje się art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r., nr 14, poz. 176 ze zm.). W momencie wykupu usług znana musi być zarówno globalna kwota przypadająca do zapłaty, jak i liczba pracowników, dla których wykupiono świadczenie. A zatem musi być wiadoma wartość otrzymanego przez pracownika pakietu usług na jego rzecz przeznaczonych.

A zatem, gdy wartość usługi nie będzie możliwa do określenia (szacowanie takiej wartości nie jest dozwolone) – po stronie pracownika nie można rozpoznać wartości usługi nieodpłatnej, a tym samym wykazać przychodu. Skoro tak, to rozwiązaniem dla pracodawców będzie zmiana zawieranych z usługobiorcami umów dotyczących świadczenia usług i objęcia opłatą kompleksowo całego zakładu, niezależnie od ilości zatrudnionych pracowników (opłata nie może być w żadnym przypadku zależna od ilości zatrudnionych).

Z pakietu uzależniającego zakres opłaty od liczby zatrudnionych trzeba zatem przejść do pakietów ogólnych. Podobnie nie wydaje się, by możliwe było ustalenie wartości świadczenia w naturze w przypadku gdy pakiet dotyczyłby widełkowo ustalonych opłat w zależności nie od dokładnej ilości pracowników, lecz od znalezienia się zakładu pracy w określonym przedziale (np. zakład pracy z ilością zatrudnienia 20-50 pracowników płaci 1000 zł; zakład z przedziału 50 – 100 pracowników – 5000 zł).

Piotr Szulczewski 
VAT.pl