Zmiany w ubezpieczeniach społecznych w 2009 r.

Świadczenia dla mundurowych

W zakresie zmiany ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ustawa zawiera propozycje regulacji, które mają na celu:

• umożliwienie emerytowanym żołnierzom i funkcjonariuszom służb mundurowych pobierającym emeryturę „mundurową „, zgłoszenie wniosku o przyznanie emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS;
• umożliwienie członkom rodziny pozostałym po emerytowanych żołnierzach i funkcjonariuszach służb mundurowych, zgłoszenie wniosku o przyznanie świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.;
• zmianę trybu negocjacji wysokości wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w części uzależnionej od realnego wzrostu płac.

W przypadku żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych, którzy wstąpili do służby przed 2 stycznia 1999 r., przy ustalaniu emerytury zarówno „mundurowej” , jak i emerytury z FUS, uwzględnia się okresy zawodowej służby oraz okresy składkowe i nieskładkowe wymienione w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Przepisami ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 166, poz. 1609 z późn. zm.) wprowadzono z dniem 1 października 2003 r. zasadę, zgodnie z którą osobie, która ma ustalone prawo do emerytury „mundurowej” z uwzględnionymi okresami zarówno zawodowej służby jak i okresami podlegania ubezpieczeniom społecznym (okresami składkowymi i nieskładkowymi) nie przysługuje prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W związku z tym do tej grupy świadczeniobiorców nie stosuje się generalnej zasady polskiego systemu emerytalnego, zgodnie z którą (art. 95 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń, wypłaca się jedno z tych świadczeń – wyższe lub wybrane przez zainteresowanego.

Zmiana oznacza, że osoba pobierająca emeryturę „mundurową”, jeżeli spełnia ogólne warunki do uzyskania emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, to znaczy posiada, w przypadku mężczyzny, co najmniej 25-letni okres składkowy i osiągnęła 65 lat, będzie mogła wystąpić o przyznanie emerytury z FUS. W razie przyznania tej emerytury, wypłata emerytury „mundurowej” zostanie wstrzymana. W ten sposób również do tej grupy świadczeniobiorców stosowana będzie ogólna zasada, zgodnie z którą w razie zbiegu uprawnień do dwóch świadczeń, zainteresowanemu przysługuje prawo wyboru świadczenia.

W przypadku umożliwienia emerytowanym żołnierzom i funkcjonariuszom służb mundurowych pobierającym emeryturę „mundurową”, zgłoszenie wniosku o przyznanie emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, zasadne wydaje się również umożliwienie członkom rodziny pozostałym po emerytowanych żołnierzach i funkcjonariuszach służb mundurowych wystąpienie z wnioskiem o przyznanie świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych FUS, a tym samym dokonanie wyboru, z którego systemu ma zostać wypłacone świadczenie – zaopatrzeniowego czy pracowniczego. Spowoduje to ujednolicenie systemowe w tym zakresie.

Warto zwrócić uwagę, że przepis art. 41 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zobowiązuje płatnika składek do co miesięcznego przekazywania ubezpieczonemu informacji dotyczących:

• płatnika składek,
• numeru identyfikacyjnego ubezpieczonego,
• zestawienia należnych składek na ubezpieczenia społeczne w podziale na ubezpieczenie: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, podstawy wymiaru i kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne, z uwzględnieniem podziału na podmioty, które finansują składki.