Czy mogę żądać odprawy od szefa, który zwolnił mnie z powodów finansowych, a następnie zatrudnił inne osoby?

Zostałam zwolniona, u pracodawcy zatrudniającego 15 osób, z dwutygodniowym okresem wypowiedzenia. Rozwiązanie umowy nastąpiło z winy pracodawcy – kłopoty finansowe. Jednocześnie pracodawca zatrudnił 3 kolejne osoby na inne stanowiska. Czy przysługuje mi odprawa?

W przypadku gdy pracodawca zatrudnia tylko 15 osób i zwalnia pracownika jednostkowego, pracownikowi nie przysługuje odprawa pracownicza. Takie prawo ma pracownik w przypadku, gdy w zakładzie pracuje co najmniej 20 osób.

Warto dodać, że jeżeli pracodawca podejmuje indywidualne decyzje o zwolnieniach z przyczyn niedotyczących pracowników i stanowią one wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, to pracownicy zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych:

• mają prawo do otrzymania odprawy pieniężnej w okolicznościach i na zasadach przewidzianych w art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych czyli do:
  – jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
  – dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
  – trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
• ponadto stosuje się do nich zminimalizowane na potrzeby dokonywania zwolnień grupowych zasady ochrony stosunku pracy, które zostały jednak po części korzystnie dla nich zmodyfikowane przez art. 10 ust. 2-5 ustawy o zwolnieniach grupowych.

Należy wskazać również, że:

• pracodawca może w drodze wypowiedzenia rozwiązać stosunki pracy, tylko z tymi pracownikami szczególnie chronionymi przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem odrębnymi przepisami, wobec których jest, dopuszczalne wypowiedzenie stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia (czyli nie może np. z pracownikami w czasie urlopu trwającego mniej niż 3 miesiące, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął już okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia;
• pracodawca może bez zgody zakładowej organizacji związkowej wypowiedzieć warunki pracy i płacy, przy zachowaniu łącznie poniżej wskazanych warunków:
  – dotyczy to tych pracowników szczególnie chronionych przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem odrębnymi przepisami, wobec których jest dopuszczalne wypowiedzenie stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia,
  – nie jest możliwe dalsze ich zatrudnianie na dotychczasowych stanowiskach pracy; w uzasadnieniu do uchwały z dnia 19 lutego 1992 r. (I PZP 8/92; OSP 1992/11-12 poz. 260) rnSąd Najwyższy przyjął, że niemożność zatrudniania na dotychczasowym stanowisku pracy będzie występowała nie tylko w przypadku likwidacji tego stanowiska, ale również w innych sytuacjach, gdy z jakichkolwiek powodów dalsze zatrudnianie pracownika na dotychczasowym stanowisku pracy nie będzie możliwe – np., gdy zmiany technologiczne w zakładzie pracy spowodują, że na dotychczasowym stanowisku pracy będą wymagane specjalne kwalifikacje czy umiejętności, a pracownik w stosownym czasie ich nie zdobędzie,
  – pod warunkiem, że zastosował przewidzianą w art. 38 kodeksu pracy procedurę niewiążącej, pisemnej konsultacji z organizacją związkową wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony.

Podstawa prawna

: Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 z poz. zm.)

Przemysław Gogojewicz