Czy muszę robić wstępne badania lekarskie, skoro niedawno robiłem okresowe?

Podjąłem pracę u nowego pracodawcy, który skierował mnie na wstępne badania lekarskie. Okresowe badania lekarskie przeprowadziłem u poprzedniego pracodawcy zaledwie dwa miesiące temu. Czy mój nowy pracodawca ma prawo kierować mnie na ponowne badania, gdy poprzednie były przeprowadzone tak niedawno?

Tak. Pracodawca zatrudniając pracownika ma prawo żądać od niego wykonania wstępnych badań lekarskich bez względu na to, kiedy ostatnio były wykonywane. Nie ma w tym zakresie przepisu, który regulowałby kwestię okresowej ważności wstępnych badań lekarskich. Tak dzieję się w przypadku wykonywania niektórych badać okresowych. Pomimo więc faktu, że pracownik wykonywał niedawno badania okresowe, podejmując zatrudnienie u kolejnego pracodawcy musi badanie wykonać jeszcze raz.

Tym samym badaniom podlegają również pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy oraz inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Badaniom wstępnym nie podlegają osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Badania wstępne wchodzą w skład badań profilaktycznych. Wyróznia się 3 rodzaje badań:

• wstępne,
• okresowe,
• kontrolne.

Celem wstępnym badań jest ustalenie, czy praca danego rodzaju, którą wykonywać ma kandydat, nie zagraża jego zdrowiu. Wstępnym badaniom lekarskim podlegają wszystkie osoby przyjmowane do pracy, niezależnie od tego, czy posiadają wyniki badań lekarskich z poprzedniego miejsca pracy. Orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku jest koniecznym warunkiem umożliwienia świadczenia pracy pracownikowi. Bez przedstawienia takiego orzeczenia pracodawca nie może dopuścić pracownika do wykonywania pracy.

Pracodawca wydaje skierowanie na badanie wstępne osobie ubiegającej się o zatrudnienie. Skierowanie takie powinno zawierać:

• określenie rodzaju badania profilaktycznego;
• wskazanie stanowiska, na którym dana osoba ma być zatrudniona – można wskazać kilka wariantów stanowisk;
• informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych;
• aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia wykonanych na tych stanowiskach.

Koszty związane z przeprowadzeniem badań wstępnych ponosi pracodawca. Pokrywa on również koszty innych badań profilaktycznych pracowników, tj. badań okresowych i kontrolnych, jak i koszty niezbędne do zapewnienia profilaktycznej opieki zdrowotnej wynikającej ze specyfiki danej pracy. Jeżeli pracodawca uzna, że badaniom lekarskim powinny podlegać również osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, to zasady ich odpłatności można zawrzeć w łączącej strony umowie. Umowa taka może przewidywać, że kosztami zostanie obciążony zleceniobiorca.

Należy tez pamiętać, że nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jednoznacznie uregulowała zasady ponoszenia kosztów badań osób wykonujących u pracodawcy pracę na podstawie umowy stażowej. Koszty wstępnych badań lekarskich stwierdzających zdolność bezrobotnego do odbywania stażu u pracodawcy ponosi Fundusz Pracy. Ta zasada odnosi się również do bezrobotnych wykonujących prace społecznie użyteczne, zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego lub na podstawie umowy aktywizacyjnej.

Podstawa prawna:

• Art. 229 par. 1 Kodeks Pracy;
• Art. 2 ust 3 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. nr 99, poz. 1001 z późn. zm.);
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych dla celów przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. nr 69, poz. 332);
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy (Dz.U. nr 185, poz. 1912).

Przemysław Gogojewicz