Czy nie będąc pracownikiem można starać się o zasiłek macierzyński?
Zaszłam w ciążę zaraz po tym jak nie przedłużono ze mną umowy o pracę. Od 9 miesięcy jestem na zwolnieniu chorobowym. Po narodzinach dziecka okazało się, że zasiłek macierzyński nie należy mi się. Czy ZUS ma rację?
Prawo do zasiłku macierzyńskiego w przeciwieństwie do uprawnień wynikających z urlopu macierzyńskiego, jest ściśle związane z posiadaniem statusu pracownika. A zatem pracownicy jako osobie zwolnionej nie będzie przysługiwał zasiłek macierzyński.
Warto jednakże nadmienić, że jeżeli osoba straciła pracę w czasie trwania ciąży lub urlopu macierzyńskiego, z przyczyn przez pracownicę niezawinionych, to takie działanie pracodawcy jest bezprawne (art. 177 kodeksu pracy). Decyzję taką należy bezzwłocznie zaskarżyć do sądu pracy lub powiadomić o zwolnieniu Państwową Inspekcję Pracy.
Zasiłek macierzyński przysługuje wyłącznie osobom ubezpieczonym pozostającym w ubezpieczeniu chorobowym. Za czas urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński. W związku z tym okresy jego pobierania wynoszą:
- 16 tygodni przy pierwszym porodzie,
- 18 tygodni przy następnym porodzie,
- 26 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Zasiłek macierzyński przysługuje bez okresu wyczekiwania. Osobą uprawnioną do zasiłku jest ubezpieczona, która w okresie ubezpieczenia chorobowego lub w okresie urlopu wychowawczego:
- urodziła dziecko;
- przyjęła dziecko w wieku do jednego roku na wychowanie i jednocześnie wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia;
- przyjęła dziecko w wieku do jednego roku na wychowanie w ramach rodziny zastępczej.
Miesięczny zasiłek macierzyński wynosi 100% wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru. Podstawą wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla osób będących pracownikami jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.
Podstawa prawna: Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Przemysław Gogojewicz
