Działalność gospodarcza obcokrajowców na terenie Polski

Po dziś dzień z wprowadzonymi niewielkimi zmianami obowiązują przepisy dotyczące zakładania przedsiębiorstw czy wchodzenia w spółki osób zagranicznych na terenie Polski zgodne z ustawą z dnia 6 lipca 1982 r. o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne (Dz.U. z 1989 r., Nr 27, poz. 148, zm.: Dz.U. z 1989 r., Nr 74, poz. 442; Dz.U. z 1991 r., Nr 60, poz. 253; Dz.U. z 1991 r., Nr 111, poz. 480; Dz.U. z 1994 r., Nr 121, poz. 591; Dz.U. z 1997 r., Nr 121, poz. 769; Dz.U. z 1997 r., Nr 121, poz. 770; Dz.U. z 1998 r., Nr 106, poz. 668).

Dla kogo?

Ustawa ta została stworzona z myślą o zwiększeniu przy udziale zagranicznych osób prawnych i fizycznych, a w szczególności Polonii, produkcji i usług na potrzeby rynku wewnętrznego i na eksport.

Osoby prawne mające siedzibę za granicą, obywatele państw obcych, obywatele polscy mający stałe miejsce zamieszkania za granicą oraz utworzone przez te osoby spółki z siedzibą w Polsce z wyłącznym ich udziałem, mogą prowadzić na terytorium Polski działalność gospodarczą określoną w ustawie. Mogą to czynić zarówno we własnym imieniu i na własny rachunek, jak również mogą uczestniczyć w spółce z udziałem polskich przedsiębiorców.

Zgodnie z art. 2 ustawy przez wspomniane wyżej osoby może być prowadzona działalność gospodarcza w zakresie drobnej wytwórczości, polegająca na:

• produkcji wyrobów i świadczeniu usług,
• obrocie towarowym,
• eksporcie własnej produkcji i usług oraz imporcie dla potrzeb tej produkcji i usług.

Prowadzenie wspomnianej działalności gospodarczej wymaga zezwolenia.

Organem właściwym, do którego należy zwracać się w sprawach zezwoleń jest starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, właściwy ze względu na miejsce, w którym przedsiębiorstwo ma być, jest lub było prowadzone.

Zgodnie z art.5 ust.3 organ administracji państwowej może odmówić wydania zezwolenia w razie uznania, iż prowadzenie działalności gospodarczej nie byłoby celowe ze względu na:

• ważny interes społeczny lub gospodarki narodowej,
• bezpieczeństwo Państwa lub ochronę tajemnicy państwowej.

Warunki wydawania zezwoleń są określane przez Radę Ministrów.

Kiedy wymagana koncesja?

Jeżeli jednak zdarza się taka sytuacja, że prowadzenie działalności gospodarczej określonej w zezwoleniu z mocy odrębnych przepisów wymaga koncesji (np. sprzedaż artykułów alkoholowych), to wówczas zezwolenie wydaje starosta w porozumieniu z właściwym organem koncesyjnym.

Wniosek składany do starosty o wydanie zezwolenia powinien zawierać następujące informacje:

• informację o rodzaju, formie i zakresie działalności gospodarczej podmiotu lub podmiotów ubiegających się o zezwolenie na działalność gospodarczą,
• wskazanie siedziby zamierzonego przedsiębiorstwa oraz zakresu jego działalności gospodarczej,
• przewidywane rozmiary działalności gospodarczej oraz przewidywaną liczbę zatrudnionych,
• przewidywane formy finansowania i nakłady niezbędne dla uruchomienia działalności gospodarczej,
• deklarowaną wysokość finansowego i rzeczowego wkładu dewizowego przeznaczonego na uruchomienie działalności gospodarczej, a w wypadku przedsiębiorstwa z udziałem zagranicznym – także wkładu polskich przedsiębiorców,
• w wypadku spółki – akt założycielski spółki,
• odpis pełnomocnictwa, o ile wnioskodawca działa przez pełnomocnika, bądź ustanowienia przedstawicielstwa.

Wniosek o zezwolenie

W przypadku, kiedy zakładane przedsiębiorstwo ma być spółką, to zgodnie z art. 8. ustawy Wniosek o wydanie zezwolenia na prowadzenie przedsiębiorstwa z udziałem zagranicznym udziałowcy składają wspólnie.

Wniosek o zezwolenie podlega rozpatrzeniu w terminie trzech miesięcy od dnia jego złożenia.

W razie złożenia wniosku wadliwie sporządzonego organ rozpatrujący wezwie niezwłocznie wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Termin trzymiesięczny liczy się od dnia złożenia kompletnego wniosku.

Wkład inwestycyjny

Obywatel posiadający obywatelstwo polskie i na stałe mieszkający w Polsce może wnieść do spółki zagranicznej swój wkład.

Natomiast wkład inwestycyjny zagranicznego przedsiębiorcy stanowią środki trwałe i przedmioty nietrwałe, niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej i użytkowane w skali rocznej, które zostały nabyte za waluty wymienialne lub za walutę polską pochodzącą ze sprzedaży w banku dewizowym walut obcych, dokonanej z zastosowaniem kursów walut obcych w złotych, ogłoszonych przez Narodowy Bank Polski.

Wkład inwestycyjny stanowią również patenty, licencje, jak i inne podobne prawa.

Według prawa minimalny wkład inwestycyjny nie może być niższy niż minimalny depozyt założycielski. Depozyt założycielski stanowi zabezpieczenie prawnych roszczeń polskich podmiotów prawnych na wypadek niewywiązania się przez zagranicznego przedsiębiorcę z podjętych zobowiązań.

Depozyt ten składa się na okres do uruchomienia działalności gospodarczej określonej w zezwoleniu. Depozyt jest oprocentowany na warunkach stosowanych do wkładów cudzoziemców dewizowych. Ponadto składa się go w walucie wymienialnej, w wysokości odpowiadającej równowartości co najmniej 690 zł. W razie zmiany kursu złotego do walut obcych kwoty te ulegają odpowiedniej zmianie.

Ustalanie zasad i wysokości depozytu założycielskiego oraz zwolnień w całości bądź części od obowiązku wniesienia takiego depozytu należy do Minister Finansów, w porozumieniu z Prezesem Narodowego Banku Polskiego oraz po zasięgnięciu opinii Prezesa Agencji do Spraw Inwestycji Zagranicznych.

Wysokość depozytu dla poszczególnych przedsiębiorstw ustala organ wydający zezwolenie, po zasięgnięciu opinii banku.

Zezwolenie na działalność

Zgodnie z art. 11 ustawy zezwolenie na działalność gospodarczą określa w szczególności:

• przedmiot i miejsce działalności gospodarczej przedsiębiorstwa oraz jego formę prawną,
• siedzibę przedsiębiorstwa,
• czas, na jaki zezwolenie zostało udzielone,
• dopuszczalną wielkość zatrudnienia,
• imię i nazwisko lub nazwę pełnomocnika.

W wypadku, kiedy istnieje uzasadniony interes społeczny lub gospodarczy państwa polskiego, organ wydający zezwolenie może wymagać, by w przedsiębiorstwie z udziałem zagranicznym udział określonych polskich przedsiębiorców był wyższy niż 50%.

Wydanie zezwolenia następuje po przedłożeniu przez zagranicznego przedsiębiorcę zaświadczenia o złożeniu w banku polskim depozytu założycielskiego. Zezwolenie wydaje się na okres do dwudziestu lat, a w wypadkach uzasadnionych okresem amortyzacji inwestycji do czterdziestu lat. Po upływie ważności zezwolenia może być wydane nowe zezwolenie.

Zezwolenie może być zarówno wydane, jak i potem cofnięte.

Dzieje się tak jednak jedynie w wypadku, gdy działalność przedsiębiorstwa jest prowadzona z naruszeniem przepisów prawa lub warunków ustalonych w zezwoleniu.

Przedsiębiorstwo działające na podstawie niniejszej ustawy podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.