Kiedy można zwolnić pracownicę na macierzyńskim?

Prowadzę działalność gospodarczą – usługi transportowe. Zatrudniam pracownicę, która obecnie jest na urlopie macierzyńskim (do połowy grudnia). Po macierzyńskim chce przejść na urlop wychowawczy. Obecnie nie osiągam żadnych przychodów, chciałabym wyrejestrować się z ZUS (ZWUA), na jakiś czas – 1-3 miesiące. Firmy nie chcę likwidować. Czy to prawnie jest możliwe? Co z pracownicą, czy w tym wypadku przysługiwałby jej urlop wychowawczy?

Przedsiębiorca może zawiesić (odwiesić) działalność gospodarczą w urzedzie skarbowym, składając w tym celu oświadczenie woli o jej zawieszeniu (odwieszeniu). Natomiast musi się wyrejestrować z opłacania składek na czas tego zawiedszenia w ZUS. Wyrejestrowanie takie dokonuje się na formularzu ZUS (ZWUA) i składa się go w placówce ZUS, w której przedsiębiorca opłaca składki. Jednocześnie warto podkreślić, że pracodawca nie może rozwiązać z pracownicą stosunku pracy, gdy ta znajduje się na urlopie macierzyńskim, a następnie wychowawczym.

Wypowiedzenie umowy o prace pracownicy objętej szczególną ochroną prawną (a takową ochronę pracownica nabywa będąc na urlopie macierzyńskim i urlopie wychowawczym) może nastąpić jedynie w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Ogłoszenie upadłości następuje na mocy postanowienia sądu gospodarczego na wniosek wierzyciela w razie zaprzestania płacenia długów przez pracodawcę (art. 7 ustawy z 13.3.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników; Dz.U. nr 90, poz. 844 ze zm.).

Wypowiedzenie umowy o pracę pracownicy korzystającej ze szczególnej ochrony prawnej w okresie urlopu macierzyńskiego możliwe jest w przypadku wydania przez sąd orzeczenia o likwidacji pracodawcy lub w przypadkach, kiedy orzeczenia lub decyzji o likwidacji nie można wyraźnie wyodrębnić, a mimo to dochodzi do zlikwidowania zakładu pracy, w którym zatrudniona jest pracownica objęta ochroną (uchwała SN z 2 marca 1994 r. PZP 55/93, OSNCAP 1994, z. 12, póz. 229). Tym oznacza to, że urlop wychowawczy w przypadku zwolnienia pracownicy z pracy nie będzie jej przysługiwał, ponieważ jest to świadczenie ściśle pracownicze. Urlop wychowawczy może zostać udzielony tylko i wyłącznie przez pracodawcę na wniosek pracownika (par.3 ust. 1 rozporządzenia MGPiPS z dnia 16. 12. 2003 r.)

Podstawa prawna:

• Art. 7 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 844 ze zm.);
• Uchwała SN z 2 marca 1994 r. PZP 55/93, OSNCAP 1994, z. 12, póz. 229.

  Przemysław Gogojewicz