Nietypowy czas pracy a udzielanie urlopu

Każdy ma prawo do urlopu

Zasada udzielania urlopu w dni robocze dotyczy wszystkich pracowników, a więc także świadczących dozwoloną pracę w niedziele i święta, jak również wykonujących pracę w szczególnych systemach i rozkładach czasu pracy (np. w systemie równoważnych norm czasu pracy). Urlop nie mógł być udzielany na niedzielę lub święto. Jeżeli pracownik zgodnie z harmonogramem miał pracować w niedzielę lub święto, to obowiązek pracy z niedzieli lub święta musiał być „przeniesiony” na pierwszy dzień harmonogramowo wolny od pracy i na ten dzień udzielany był urlop, niedziela lub święto zaś stawały się dniem wolnym od pracy wynikającym z harmonogramu.

Kodeks pracy wprowadza także możliwość udzielania urlopu wypoczynkowego w dniach ustawowo wolnych od pracy, które dla danego pracownika są dniami pracy u pracodawców, u których jest wykonywana dozwolona praca także w niedziele i święta.

Zgodnie z jego art. 139, praca w niedziele oraz w święto jest dozwolona m.in. w ruchu ciągłym, w czterobrygadowej lub podobnej organizacji pracy, przy niezbędnych remontach, w rolnictwie i hodowli, przy pilnowaniu mienia, przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności. Pracodawca, u którego praca odbywa się również w niedziele, jest obowiązany zapewnić pracownikowi zatrudnionemu w niedziele inny dzień wolny od pracy w tygodniu.

Jeżeli zatem pracownik wykonuje dozwoloną pracę w niedziele i święta – z wyłączeniem przypadku, gdy taka praca wynika z polecenia wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo ochrony mienia lub usunięcia awarii – urlopu udziela się w dni kalendarzowe, które zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy są dla niego dniami pracy (art. 154 § 3 k.p.).

Oznacza to, że pracodawca może udzielić pracownikowi wykonującemu pracę w niedzielę lub święto urlopu wypoczynkowego na niedzielę i święto, jeżeli w te dni, zgodnie z harmonogramem, pracownik ma obowiązek świadczyć pracę.

Kiedy nie wliczać dni wolnych?

Pracodawca musi pamiętać, że do urlopu nie wlicza się dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w 5-dniowym tygodniu pracy, bowiem zasada wyrażona w art. 154 § 2 zd. 2 k.p. ma zastosowanie również do tych pracowników, oraz że nie udziela się urlopu na dni, które zgodnie z rozkładem czasu pracy danego pracownika zostały wyznaczone jako dni wolne w zamian za przepracowane niedziele i święta.