Obligacje skarbowe dwu-, trzy-, cztero- i pięcioletnie

Obligacje dwuletnie uważane są za atrakcyjną inwestycję przy spadającej inflacji. Wynika to z faktu, że te obligacje mają oprocentowanie stałe, co w sytuacji tendencji do obniżania stóp procentowych pozwala zagwarantować pewny zysk.

Obligacje dwuletnie

Inwestorzy wybierają je również z powodu na najkrótszy wśród detalicznych papierów horyzont czasowy. Ze stałym oprocentowaniem takich obligacji wiążą się zarówno plusy, jak i minusy. Dlatego, aby mieć pewność czy tez jak najmniej zaryzykować, należy śledzić sytuację na rynku.

Z jednej strony stałe oprocentowanie obligacji zobowiązuje ich kupującego do podjęcia pewnego ryzyka, gdyż kupując takie papiery wartościowe zakłada się, że alternatywne formy oszczędzania, jak na przykład lokaty bankowe, nie dadzą wyższego oprocentowania w tym samym czasie.

Plusem jest to, że przy niskich stopach procentowych lokat w bankach obligacje stają się korzystniejszą inwestycją. Dlatego, jeżeli potrafimy przewidzieć, że banki komercyjne będą obniżały oprocentowanie lokat, to powinniśmy podjąć decyzję o zakupie obligacji dwuletnich o stałym oprocentowaniu.

Lokaty dwuletnie również mogą być wykupione przed właściwym terminem.
Dlatego można z takiej możliwości skorzystać w sytuacji proponowania przez banki coraz wyższego oprocentowania lub też pojawienia się na rynku innych, korzystniejszych instrumentów finansowych.

Dla obligacji dwuletnich cena emisyjna, czyli cena, po jakiej kupujemy obligacje, jest równa cenie nominalnej, czyli cenie, jaką otrzymamy przy wykupie tych obligacji, oczywiście powiększoną o oprocentowanie.

Ponadto nie odgrywa większej roli fakt, czy zdecydowaliśmy się nabyć obligacje w pierwszym dniu sprzedaży czy kolejnych. Cena zawsze pozostaje bez zmian, późniejszy będzie jednak termin wykupu, bowiem w każdym przypadku obowiązuje okres 2 lat.

Przedterminowy wykup

Osoba, która kupiła obligacje na przykład 12 lipca 2003 ropku, wykup będzie miała również 12 lipca, ale 2005 roku. Tak jak wszystkie rodzaje obligacji, tak i te można zakupić w domach maklerskich w Punktach Obsługi Klienta (POK) lub przez Internet. Obligacje dwuletnie proponowane są do nabycia w cyklach miesięcznych.

Warto zaznaczyć, że z przedterminowego wykupu obligacji można skorzystać w ściśle określonych terminach, które są zamieszczone w poszczególnych listach emisyjnych danych serii obligacji. Emitent nie wprowadził ograniczeń co do ilości wykupywanych obligacji. Jednak żeby dokonać przedterminowego wykupu obligacji, należy złożyć odpowiednią dyspozycję w dowolnie wybranym POK-u. Jeżeli obligacje zostały zakupione przez Internet, to i przez sieć można złożyć dyspozycję przedterminowego wykupu można.

Warunkiem realizacji przedterminowego wykupu jest podanie przez właściciela obligacji numeru konta bankowego, bowiem w myśl obowiązujących przepisów przedterminowy wykup może być realizowany wyłącznie w drodze przelewu bankowego. Podane może zostać konto bankowe dowolnej osoby, na nie wpłyną pieniądze za obligacje oraz naliczone odsetki.

Pieniądze za obligacje wpłyną na podane konto po liczbie dni określonej w liście emisyjnym. Natomiast oprocentowanie obligacji naliczane jest również do określonego w liście emisyjnym dnia następującego po dniu złożenia dyspozycji.

Z powodu przedterminowego wykupu obligacji, emitent od każdej wykupywanej obligacji odejmie określoną kwotę, która szczegółowo jest określona w liście emisyjnym. Jest to tzw. opłata manipulacyjna.  Wynosi ona 2,5 %, 2 % czy 1 % wartości nominalnej obligacji.

Warto pamiętać o tym, że wydanie dyspozycji przedterminowego wykupu jest nieodwołalne, stąd powód, aby dokładnie rozważyć swoją decyzję.

Wykupu obligacji można dokonać na dwa sposoby:

• gotówką w Punkcie Obsługi Klienta, w którym dokonaliśmy zakupu tych obligacji (jest to warunek zwany umiejscowienie obligacji, oznacza, że nie możemy odebrać naszych pieniędzy w innym POK niż w tym, gdzie je kupowaliśmy);
• przelewem (wystarczy np. przy zakupie obligacji podać numer konta w banku, niekonieczne własny).

Obligacje trzyletnie

Obligacje trzyletnie to papiery wartościowe objęte zmiennym oprocentowaniem.

Ich oprocentowanie ulega zmianie w okresach kwartalnych, czego efektem jest łatwe dostosowywanie się obligacji do sytuacji rynkowej. Gwarantowany zysk mamy tylko wówczas, gdy przewidujemy, że gospodarka będzie się znacznie rozwijała. Z drugiej jednak strony przy słabnącej gospodarce tylko zakup obligacji o stałej stopie procentowej (np. dwuletnich) pozwala osiągnąć wyższe zyski.

Oprocentowanie obligacji trzyletnich oparte jest na rentowności 13-tygodniowych bonów skarbowych.

Za bony skarbowe uznaje się papiery wartościowe emitowane na okres od 1 do 52 tygodni.

Z uwagi na taką właśnie sytuację zawsze w obiegu znajduje się 12 serii obligacji trzyletnich, jednak ich różne serie mają różne sposoby wyliczania oprocentowania.

Obligacje trzyletnie mają swoją uniwersalną strukturę.

Trzyletni okres inwestycji został podzielony na 12 okresów odsetkowych – każdy z nich liczy po 3 miesiące. Po upływie każdego okresu odsetkowego następuje wypłata oprocentowania, niezależnie od tego czy właściciel obligacji życzy sobie tego czy też nie. Poprostu w tym przypadku nie ma możliwości kapitalizowania zysków.

Kupując obligacje trzyletnie płaci się za nie cenę emisyjną i od tego momentu zaczną przyrastać odsetki. Trwa to przez trzy miesiące. Następnie obligacja „wyzerowuje się” do poziomu wartości nominalnej, a narosłe odsetki są przedstawione do wypłaty (gotówką lub przelewem). Zaczyna się kolejny okres odsetkowy. Taka procedura jest powtarzana jedenaście razy. Dwunasty, ostatni raz wypłacane jest ostatnie oprocentowanie i wartość nominalna za każdą posiadaną obligację.

W przypadku obligacji trzyletnich konstrukcja ceny jest odmienna niż w obligacjach dwuletnich i czteroletnich.

W trzyletnich papierach cena nominalna wynosi za jeden papier podobnie jak przy pozostałych rodzajach obligacji, ale cena emisyjna (czyli cena faktycznie zapłacona przez nabywcę) może być dla konkretnej serii obligacji trzyletnich równa nominalnej, wyższa lub niższa.

W sytuacji, kiedy oferowana są obligacje trzyletnie z ceną emisyjną niższą niż cena nominalna, to inwestor otrzymuje dodatkowy zysk z inwestycji, który jest wynikiem różnicy pomiędzy ceną nominalną a emisyjną.

Również i cena sprzedaży w poszczególnych dniach kształtuje się inaczej niż przy obligacjach dwu i czteroletnich.

W przypadku trzyletnich obligacji z dniem ich emisji zaczynają narastać odsetki, które będą wypłacone po pierwszym kwartale. Osoba kupująca obligacje w pierwszym dniu zapłaci za jedną sztukę jej cenę emisyjną i do pierwszej wypłaty czekać będzie trzy miesiące. Natomiast osoby nabywające w kolejnych dniach sprzedaży oprócz ceny emisyjnej zapłacą także narosłe do tego dnia odsetki, z tym że na pierwszą wypłatę nie czeka się trzy miesiące tylko odpowiednio krócej. Niezależnie od dnia zakupu wypłata odsetek następuje w jednym, ściśle określonym dniu dla wszystkich posiadaczy.

Obligacje trzyletnie proponowane są do nabycia w cyklach trzymiesięcznych.

Wykup obligacji trzyletnich może być dokonany gotówką w POK (obowiązuje tzw. umiejscowienie), przelewem lub poprzez wypłatę z rachunku inwestycyjnego (jeśli obligacje trzyletnie zostały zdeponowane na rachunku inwestycyjnych w domu maklerskim).

W przeciwieństwie do obligacji dwuletnich i czteroletnich posiadacze obligacji trzyletnich nie mają zagwarantowanego prawa do wezwania emitenta do przedterminowego wykupu. Wówczas jedyną drogą jest sprzedaż tych papierów na giełdzie. Tego typu transakcje są dokonywane za pośrednictwem domu lub biura maklerskiego, który zażąda z tego tytułu prowizji.

Obligacje czteroletnie

Cztery lata to długi termin, zwłaszcza, jeżeli powinno się przewidzieć kilka rzeczy, które za te cztery lata będą miały miejsce. Dlatego nabywając obligacje czteroletnie ponosi się pewne ryzyko, które sprowadza się do prawidłowego przewidzenia wskaźnika inflacji.

Obligacje czteroletnie są zmiennie oprocentowane, a na zysk z nich wpływa wysokość inflacji. Dlatego, jeśli potrafimy przewidzieć, że wskaźnik inflacji będzie wzrastał w okresie co najmniej 4 lat, to powinniśmy pomyśleć o zakupie obligacji czteroletnich. Gorzej, jeżeli nasze przypuszczenia okażą się błędne.

Do obligacji czteroletnich prócz inflacji doliczana jest marża, na której wysokość należy zwrócić uwagę przy zakupie obligacji.

Istota zysku z obligacji czteroletnich sprowadza się do prostego dodawania wskaźnika inflacji i z góry ustalonej na każdy rok marży odsetkowej. Owa marża jest podawana w liście emisyjnym każdej obligacji czteroletniej. Niewiadomą pozostaje jedynie, albo aż, wielkość inflacji.

Cena obligacji czteroletnich zawsze jest podawana w liście emisyjnym dla danej serii obligacji.

Ponadto z tytułu zakupu obligacji nie ponosimy żadnych kosztów dodatkowych. Dla obligacji czteroletnich cena emisyjna jest równa cenie nominalnej. Z kolei cena nominalna to cena, jaką otrzymamy przy wykupie tych obligacji, oczywiście powiększoną o nasze oprocentowanie.

Nie ma również znaczenia i to, czy zdecydowaliśmy się nabyć obligacje w pierwszym dniu sprzedaży czy kolejnych. Cena zawsze pozostaje bez zmian, dlatego każdy inwestor oczekuje na wykup papierów dokładnie cztery lata od momentu ich zakupu.

Obligacje czteroletnie proponowane są do nabycia w cyklach miesięcznych.

Na podobnych zasadach, jak przy wykupie obligacji dwuletnich, można skorzystać z przedterminowego wykupu. Możliwe jest to w ściśle określonych terminach, które są zamieszczone w poszczególnych listach emisyjnych danych serii obligacji.

Obligacje pięcioletnie

Obligacje pięcioletnie, podobnie jak dwuletnie, objęte są stałym oprocentowaniem. Wiąże się z tym ryzyko, o którym zostało już wcześniej wspomniane. Struktura obligacji pięcioletnich:

Pięcioletni okres inwestycji został podzielony na 5 okresów odsetkowych – każdy z nich po 12 miesięcy. Po upływie każdego okresu odsetkowego następuje wypłata oprocentowania. Nie ma możliwość kapitalizowania zysków. Kupując obligacje pięcioletnie płacimy za nie cenę emisyjną – od tego momentu zaczną przyrastać odsetki. Trwa to przez 12 miesięcy. Następnie obligacja „wyzerowuje się” do poziomu wartości nominalnej, a narosłe odsetki są przedstawione do wypłaty gotówką lub przelewem. Zaczyna się kolejny okres odsetkowy. Taka procedura jest powtarzana cztery razy. Piąty, ostatni raz wypłacane jest ostatnie oprocentowanie i wartość nominalna za każdą posiadaną obligację.

W tym przypadku cena zakupu obligacji może zaskakiwać.

Przy zakupie opisywanych wyżek obligacji detalicznych cena zakupu (czyli cena emisyjna) była stała dla kolejnej serii obligacji, np. dla obligacji dwuletnich i czteroletnich X zł przez miesiąc, czyli maksymalny okres ich sprzedaży, a dla obligacji trzyletnich raz podana cena emisyjna obowiązywała przez całe 3 miesiące.

Natomiast w przypadku obligacji pięcioletnich jedna emisja może mieć aż trzy różne ceny sprzedaży.

Wynika to z faktu, że obligacje pięcioletnie są emitowane co trzy miesiące, ale co jeden miesiąc kalendarzowy emitent podaje ich cenę emisyjną. Podobnie jak przy obligacjach trzyletnich może ona być równa cenie nominalnej, jak i wyższa lub niższa.

W przypadku obligacji pięcioletnich inaczej wygląda sytuacja z ceną sprzedaży w poszczególnych dniach niż przy dwu i czterolatkach. Dla obligacji dwu- i czteroletnich cena emisyjna jest niezmienna. Wraz z dniem ich emisji zaczynają narastać odsetki, które będą wypłacone po pierwszym roku. Kupujący w pierwszym dniu zapłaci za jedną sztukę wyłącznie jej cenę emisyjną i do pierwszej wypłaty czekać będzie 12 miesięcy.

Natomiast w przypadku obligacji pięcioletnich, w kolejnych dniach sprzedaży, inwestorzy zapłacą, oprócz ceny emisyjnej, także narosłe do tego dnia odsetki.

Z tym że na pierwszą wypłatę nie czekają 12 miesięcy tylko odpowiednio krótszy okres.

Obligacje pięcioletnie proponowane są do nabycia w cyklach trzymiesięcznych.

Wykupu obligacji dokonuje się, tak jak w przypadku obligacji trzyletnich:

• gotówką;
• przelewem;
• z rachunku inwestycyjnego.

Obligacji pięcioletnich można pozbyć się przed terminem wykupu sprzedając je na giełdzie.