ZUS działał niezgodnie z konstytucją

2010-06-02 Bankier.pl

Po raz kolejny okazało się, że ZUS działał niezgodnie z konstytucją. Tym razem chodzi o termin dochodzenia przez płatnika zwrotu od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nadpłaconych składek. Zdaniem państwowego monopolisty, termin ten wynosił maksymalnie pięć lat (bez możliwości zawieszenia bądź przerwania terminu) od momentu zapłacenia składki. Zatem przedsiębiorca, który dokonałby nadpłaty w 2004 roku, nie mógłby się dzisiaj domagać jej zwrotu. Z drugiej strony ZUS miał prawo domagać się od nas niezapłaconych składek przez okres 10 lat.

Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego tego typu praktyka okazała się być niezgodna z konstytucją. Sąd zastosował się do zasady równouprawnienia stron – ZUS i płatnik są stronami, które wzajemnie rozliczają należności z tytułu ubezpieczenia społecznego, zatem muszą być traktowane tak samo odnośnie terminów i sposobu zapłaty składek, a także zwrotu tych nadpłaconych.

Sprawa ma związek z przedsiębiorcą Ireneuszem N., który złożywszy wniosek o rozliczenie konta za lata 2001-2005 otrzymał odpowiedź, że ZUS nie ma obowiązku zwrotu nadpłaconych składek z powodu przedawnienia roszczenia. Zakład Ubezpieczeń Społecznych powoływał się przy tym na art. 24. ust. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. To właśnie ten artykuł został zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny. Co prawda przepis ten został zmieniony już w 2008 roku, ale niezgodność artykułu z konstytucją nastąpiła w momencie wejścia ustawy w życie, czyli w 1999 roku.

Zatem każdy przedsiębiorca, który spotkał się z odmową wypłaty nadpłaconych składek z tytułu przedawnienia, w okresie od 1999 do 2008, powinien jeszcze raz wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ten, oprócz zwrotu składki (nadpłaty)  powinien wypłacić także odsetki. Należy pamiętać, że TK zakwestionował tylko przepis dotyczący okresu ubiegania się o zwrot  nadpłaconej składki, a nie słuszności wystąpienia roszczenia.

ZUS jako państwowy monopolista nie ma żadnych skrupułów wobec swoich klientów, którymi  bezpośrednio lub pośrednio jesteśmy my wszyscy. Fundamentem takiego postępowania jest traktowanie klienta z gorszej pozycji – ZUS jako gigant do którego wszyscy muszą wpłacać składki, może sobie pozwolić na nierówne traktowanie. Jest to działanie, krótkowzroczne – aż dziw bierze, że ów przepis funkcjonował przez prawie 10 lat, a TK uchylił go dopiero dwa lata później.

Łukasz Piechowiak
Bankier.pl