Orzecznictwo: Spółki, Spółka jawna – Wartość początkowa środka trwałego wnoszonego przez osobę prawną do spółki osobowej

Wartość początkowa środka trwałego wnoszonego przez osobę prawną do spółki osobowej

Sąd orzekający: Naczelny Sąd Administracyjny

Data orzeczenia: 29 sierpień 2012

Sygnatura: II FSK 166/11

Teza:

W przypadku wniesienia środka trwałego aportem do spółki osobowej przez wspólnika będącego osobą prawną, wartość początkową tego środka trwałego należy ustalać na podstawie ustalonej przez podatnika na dzień wniesienia wkładu lub udziału wartości środka trwałego, nie wyższej jednak od jego wartości rynkowej.

Komentarz:

W prezentowanym wyroku NSA dążył do wskazania, w jaki sposób powinno się ustalać wartość początkową środka trwałego wnoszonego do spółki osobowej przez wspólnika będącego osobą prawną. Zgodnie z wydanym wyrokiem wartość tę należy ustalać na tych samych zasadach jak w przypadku aportów wnoszonych do spółek będących osobami prawnymi.

W złożonym przez podatnika wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wskazano, że podatnik jest akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej. Zamierza wnieść on do tej spółki aport w postaci nieruchomości, która zostanie zaliczona do środków trwałych i będzie podlegać amortyzacji. W zamian za aport podatnik obejmie akcje spółki. W tym stanie faktycznym zadano pytanie, w jaki sposób powinno się obliczyć wydatki poniesione przez SKA na nabycie nieruchomości w drodze aportu, w celu ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku zbycia nieruchomości przez SKA. W ocenie podatnika w razie sprzedaży przez SKA nieruchomości wniesionych aportem, jego dochód powinien zostać ustalony w proporcji do przypadającego mu udziału w zysku spółki określonego w umowie SKA, jako różnica pomiędzy ceną sprzedaży nieruchomości a wartością początkową tych nieruchomości, ujawnioną w księgach na dzień aportu, ustaloną przez wspólników w umowie spółki SKA na dzień wniesienia aportu i pomniejszoną o dokonane do dnia sprzedaży odpisy amortyzacyjne.

Stanowisko wyrażone przez podatnika Minister Finansów uznał za nieprawidłowe. Stwierdził, że w przypadku, gdy aport w postaci nieruchomości wniósł wspólnik będący osobą prawną i przedmiot aportu został zakwalifikowany do środków trwałych, spółka osobowa będzie zobowiązana kontynuować zasady amortyzacji przyjęte przez tego wspólnika, w szczególności dotyczyć to będzie ustalenia wartości początkowej środka trwałego, wysokości odpisów amortyzacyjnych i okresu ich dokonywania.

WSA w Poznaniu oraz NSA nie podzieliły poglądu Ministra Finansów. NSA wskazał, odwołując się do analogicznego zastosowania w sprawie przepisu art. 16g ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, że w przypadku wniesienia środka trwałego aportem do spółki osobowej przez wspólnika będącego osobą prawną, wartość początkową tego środka trwałego należy ustalać na podstawie ustalonej przez podatnika na dzień wniesienia wkładu lub udziału wartości środka trwałego, nie wyższej jednak od jego wartości rynkowej. Jak ocenił Sąd nie można przyjąć, że w powyższej sytuacji środki trwałe nie podlegają amortyzacji z tego powodu, iż przepisy nie przewidują sposobu ustalania ich wartości początkowej, stanowiącej podstawę do obliczania kwot odpisów amortyzacyjnych. Dlatego też zasadne jest uzupełnienie ww. luki prawnej za pośrednictwem analogii do art. 16g ust. 1 pkt 4 updop.

Prezentowany wyrok NSA porusza zatem dwa interesujące zagadnienia. Po pierwsze, jest to kolejne orzeczenie potwierdzające możliwość stosowania analogii w prawie podatkowym. Mowa tu przy tym o analogii, która nie powoduje zwiększenia obciążeń podatkowych. Ta ostatnia jest bowiem niedopuszczalna. Efektem dopuszczenia możliwości stosowana analogii w prawie podatkowym jest stanowisko NSA w kwestii sposobu ustalania wartości początkowej środków trwałych wniesionych aportem do spółki osobowej przez wspólnika będącego osobą prawną. Stosując odpowiednio uregulowanie zawarte w art. 16g ust. 1 pkt 4 updop., który odnosi się do tego zagadnienia w kontekście wkładów wnoszonych do spółek będących osobami prawnymi, NSA potwierdził, że wartość ta powinna być ustalana na podstawie ustalonej przez podatnika na dzień wniesienia wkładu lub udziału wartości środka trwałego, nie wyższej jednak od jego wartości rynkowej.

Anna Kaźmierczak,
Kancelaria Initium Krzysztof Biernacki