Cykl Edukacyjny: charakterystyka obligacji korporacyjnych i ryzyka inwestycji
W poprzednim artykule omówiliśmy temat obligacji skarbowych, dlatego teraz czas na obligacje korporacyjne. Są one emitowane przez przedsiębiorstwa, co czyni je bardziej ryzykowną inwestycją.
Podstawową i najważniejszą różnicą pomiędzy obligacjami skarbowymi a korporacyjnymi jest emitent. W przypadku tych pierwszych, są one emitowane przez Skarb Państwa co daje niejako gwarancję wypłacalności. Natomiast obligacje korporacyjne są emitowane przez przedsiębiorstwa, co zwiększa ryzyko przy ewentualnej niewypłacalności bądź bankructwie emitenta. Dlatego informujemy już o tym na wstępie.
„Jest to fundamentalna i zasadnicza różnica. Obligacje detaliczne skarbu państwa są de facto substytutem lokaty bankowej. Jest to bezpieczny instrument z ciekawymi możliwościami zarobkowania, chociażby w oparciu o wskaźnik inflacji. Mówiąc obrazowo pożyczamy pieniądze naszemu Państwu, które odda nam je wraz z odsetkami. Ryzyko tego, że nie odda jest minimalne. Natomiast obligacje korporacyjne to sytuacja w której pożyczamy kapitał przedsiębiorstwu. Tutaj nie mamy pewności czy dojdzie do zwrotu. Użyłbym wręcz takiego stwierdzenia, że te dwa rodzaje obligacji różni niemal wszystko. W przypadku obligacji korporacyjnych możemy mówić o niskim ryzyku dla największych emitentów oraz o potencjalnie bardzo wysokim ryzyku w wielu innych przypadkach” – tłumaczy nam dr Kamil Gemra, SGH.
Obligacje korporacyjne są skierowane zarówno do inwestorów indywidualnych jak i instytucjonalnych. Najczęściej wartość nominalna jednego papieru to 100 lub 1000 zł. Pomimo wspomnianego ryzyka, obligacje korporacyjne często oferują wyższe oprocentowanie w porównaniu do papierów skarbowych.
Przedstawiamy najważniejsze informacje, z którymi warto się zapoznać przed decyzją o zakupie obligacji korporacyjnych, w celu ulokowania swoich oszczędności.
Warto przeczytać: Cykl Edukacyjny: Inwestowanie Oszczędności. Rozpoczynamy serię artykułów o lokowaniu kapitału
Po co są obligacje korporacyjne?
Obligacje korporacyjne przez niektórych są nazywane również firmowymi. Nazwa pochodzi od emitentów papierów, czyli przedsiębiorstw. Emitent w praktyce zaciąga dług u obligatariusza i zobowiązuje się go spłacić po określonym terminie zapadalności obligacji. Odsetki najczęściej wypłacane są co kwartał bądź 6 miesięcy.
Zakupu obligacji korporacyjnych może dokonać zarówno inwestor indywidualny jak również inwestor instytucjonalny. Najczęściej wartość nominalna jednego papieru dłużnego to 100 lub 1000 zł. Jak wskazuje dr Kamil Gemra, emitentami obligacji korporacyjnych są najczęściej deweloperzy i firmy z sektora finansowego. Decyzja o emisji pojawia się często, gdy występuje problem z uzyskaniem kredytu bankowego. Pytanie jakie są cele emisji obligacji korporacyjnych?
„Prześledzenie celów emisji z punktu widzenia formalnego wskazuje, że głównie jest to… brak celu. Może to się wydawać dziwne, ale jak się zastanowimy to jest to rozsądne, ponieważ wpisanie na sztywno konkretnego celu zabija elastyczność. Wyobraźmy sobie przypadek, że deweloper wpisuje iż celem jest zakup konkretnej nieruchomości. Zgodnie z ustawą musi zrealizować cel emisji. Jeżeli nie uda mu się kupić tej konkretnej nieruchomości to musiałby wykupić swoje obligacje lub zmieniać cel. W związku z tym wpisuje się formalnie brak celu, a później mówi się, że środki będą służyły do realizacji polityki inwestycyjnej. Warto w dokumencie informacyjnym zapoznać się dokładnie z tym punktem” – komentuje dr Kamil Gemra, SGH.
Ryzyko obligacji korporacyjnych
Warto wiedzieć, że inwestycja w obligacje korporacyjne niesie za sobą ryzyka. Wśród nich są:
- Możliwość niewypłacalności lub bankructwa emitenta, co może oznaczać utratę całości lub części zainwestowanego kapitału.
- Możliwość opóźnienia w wypłacie odsetek bądź finalnego wykupu.
- Ryzyko kursowe, gdy cena obligacji na rynku wtórnym może spaść. W przypadku gdy będziemy chcieli sprzedać obligacje przed wykupem, możemy ponieść stratę.
- Brak płynności, gdy liczba kupujących na rynku wtórnym będzie niewystarczająca.
„Niestety zmorą każdego inwestora jest ryzyko kredytowe, czyli sytuacja że nie dojdzie do wykupu obligacji danego emitenta. Takich sytuacji było trochę w historii naszego rynku. Ograniczenie takiego ryzyka wymaga przeprowadzenia dogłębnej analizy sytuacji emitenta, abym podjąć ostateczną decyzje inwestycyjną” – ostrzega dr Kamil Gemra.
Na rynku mamy podział na obligacje zabezpieczone i niezabezpieczone. Większość emisji opiera się na niezabezpieczonych papierach, co może wiązać się z większym ryzykiem. W przypadku zabezpieczonych obligacji emitent jest zobowiązany do określenia dodatkowej formy spłaty, gdy utraci on płynność.
Gdzie kupić obligacje korporacyjne?
Jak każda inwestycja, obligacje korporacyjne niosą za sobą ryzyko, ale mogą też przynieść korzyści inwestorom. Podstawowym wyróżnikiem jest wyższe oprocentowanie w porównaniu do obligacji skarbowych. W marcu odbyło się kilka emisji obligacji korporacyjnych, gdzie oprocentowanie było zmienne. Poniżej przykłady:
- Victoria Dom: oprocentowanie WIBOR 6M + 5,25%. Okres zapadalności wynosi 3 lata.
- Pragma GO: oprocentowanie WIBOR 3M + 5,00 p.p. Okres zapadalności wynosi 3 lata.
- Arche: oprocentowanie WIBOR 3M+4,0-4,40%. Okres zapadalności wynosi 3 lata.
W ostatnich miesiącach widoczne jest ożywienie na rynku obligacji korporacyjnych. W ciągu miesiąca można znaleźć atrakcyjne oferty emisji. Niektóre z nich można zakupić jedynie za pośrednictwem biura maklerskiego, co oznacza wymóg posiadania rachunku maklerskiego. Jednak jest to łatwy sposób, ponieważ cały proces zakupu odbywa się online.
„Obligacje może nabywać każdy inwestor indywidualny. Radziłbym to robić przez rachunek maklerski. Dobrym pomysłem może być tez szukanie nowych emisji obligacji w oparciu o zatwierdzony prospekt emisyjny, co umożliwia szeroką jej komunikację” – wskazuje dr Kamil Gemra.
Obligacje korporacyjne można kupić na rynku pierwotnym oraz wtórnym. W przypadku pierwszego wyboru są one nabywane bezpośrednio od przedsiębiorstwa. Natomiast rynek wtórny to zakup za pośrednictwem giełdy bądź platformy, wybierając np. obligacje notowane na rynku Catalyst.
„Rynek Catalyst powstał 30 września 2009 roku, zatem za kilka miesięcy będzie jego piętnastolecie. Rynek powstał, aby dać impuls do wykorzystania obligacji korporacyjnych jako źródła finansowania przedsiębiorstw. Rzeczywiście patrząc po statystykach to się udało, obligacje korporacyjne są znacznie bardziej popularnym instrumentem niż 15 lat temu. Można to przypisać między innymi właśnie temu, że mamy zorganizowany rynek obrotu obligacjami korporacyjnymi. Natomiast obserwując Catalyst musze stwierdzić, ze niestety ten rynek jest w marazmie i ma problemy z płynnością. Widzimy hossę na rynku pierwotnym, gdzie inwestorzy ustawiają się w kolejce po obligacje korporacyjne, a na Catalyst można mieć wiele do życzenia jeżeli chodzi o obroty” – wskazuje dr Kamil Gemra.
Sprzedaż obligacji korporacyjnych
Okres zapadalności jest określany przez emitenta. Często wynosi on kilka lat, a powyższe przykłady wskazują, że popularnością cieszy się 3-letni okres wykupu. Warto wiedzieć, że obligacje korporacyjne można sprzedać przed określonym terminem. Gdy papiery są w obrocie na rynku Catalyst, można złożyć zlecenie sprzedaży. Jednak gdy nie są, należy złożyć umowę cywilnoprawną w celu sprzedaży papierów.
Choć obligacje korporacyjne niosą za sobą większe ryzyko niż obligacje skarbowe, to również przynoszą korzyści. Przed podjęciem decyzji warto zapoznać się z ofertą emitenta i upewnić się, co do płynności firmy.
