Przychody z kapitałów pieniężnych

Niegdyś zdecydowanie bardziej opłacalne lokaty pieniężne dziś stanowią często jedynie formę przechowywania pieniędzy. Nie jest bowiem w modzie trzymanie wszelkiej „gotówki” w domu czy biurze. Jest to po pierwsze niebezpieczne, a poza tym niesie ze sobą kilka utrudnień, na przykład w dokonywaniu transakcji między kontrahentami.

Konto bankowe

Posiadanie konta bankowego stało się wymogiem do posiadania własnego przedsiębiorstwa. Szereg innych rzeczy, ale również takie konto umożliwiają dopiero założenie firmy. Ponadto dzięki tym udogodnieniom można bez utrudnień prowadzić handel, transakcje bezgotówkowe różnego rodzaju.

Zgodnie z polskim prawem podatkowym od dnia 1 marca 2002 r. opodatkowaniu podlegają dochody (przychody) uzyskane na terytorium Polski z odsetek, dyskonta lub innych przychodów, od pieniędzy zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania, inwestowania, prowadzonych przez banki, fundusze inwestycyjne.

Oznacza to, że wszelkie tak zwane „procenty” od oszczędności też zostały oprocentowane, tylko że te drugie nie zostają się właścicielom oszczędności lecz państwu. Opodatkowaniu podlegają zatem odsetki od środków zgromadzonych na ROR, czyli Rachunku Oszczędnościowo – Rozliczeniowym, na lokatach terminowych, a także na rachunkach bieżących (zwanych a vista).

Podatek jest pobierany od odsetek należnych i postawionych podatnikowi do dyspozycji od dnia 1 marca 2002 r. Stąd wniosek, że wolne od podatku są odsetki należne do 28 lutego 2002 r. Ponadto 20 procentowy podatek ryczałtowy oprócz odsetek od oszczędności obejmuje również:

• odsetki i dyskonto od papierów wartościowych emitowanych przez skarb państwa;
• odsetki i dyskonto od obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego;
• dochody z udziału w funduszach inwestycyjnych;
• dochody od udziału w innych funduszach o charakterze kapitałowym, w tym działających na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej;

  Zaznaczyć należy, że podatkiem tym nie zostały objęte fundusze emerytalne, a szczegółowo mówiąc dochody z nich uzyskane. Oznacza to, że wolne od podatku są dochody uzyskane z inwestowania składki ubezpieczeniowej wnoszonej do funduszu emerytalnego.

• dochody z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia (dotyczy to ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi).

Podatek zryczałtowany

Od wszelkich wspomnianych powyżej dochodów (przychodów) pobierany jest 20 procentowy podatek zryczałtowany. Oznacza to, że tak opodatkowanego dochodu nie łączy się z innymi dochodami w zeznaniu podatkowym.

Podatek ten oblicza się od dochodu nie pomniejszonego o koszty uzyskania przychodów. Wyjątek dotyczy udziału w funduszach kapitałowych (inwestycyjnych, ubezpieczeniowych), gdzie przychód pomniejsza się o koszty poniesione na nabycie jednostek (certyfikatów) albo na opłacenie składek.

Zgodnie z ustawą do obliczenia i poboru podatku ryczałtowego od kapitału pieniężnego zobowiązane są banki oraz inne instytucje finansowe. Pobór tego podatku następuje przy; wypłacie pieniędzy; postawieniu do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych (odsetek, dyskonta, innych przychodów kapitałowych).

W przypadku, kiedy stwierdza się uczestnictwo w funduszach inwestycyjnych podatek pobierany jest: w momencie umarzania jednostek uczestnictwa w tych funduszach umarzania certyfikatów inwestycyjnych; odkupienia certyfikatów inwestycyjnych; wycofywania certyfikatów inwestycyjnych; unicestwiania w inny sposób tytułów udziałów w funduszach inwestycyjnych, w tym przypadku liczy się również unicestwienie tych udziałów w związku z likwidacją funduszu.

Istnieje kilka sytuacji, w których zryczałtowany podatek nie obciąża odsetek i innych przychodów od środków zgromadzonych na rachunku lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania prowadzonych przez banki, fundusze inwestycyjne, inne fundusze o charakterze kapitałowym, jeżeli będą wypłacone lub postawione do dyspozycji.

Ma to miejsce wówczas, gdy: środki pieniężne zostały zgromadzone przed 1 grudnia 2001 r., środki pieniężne zostały zgromadzone na podstawie umów zawartych na czas oznaczony (umów terminowych) przed dniem 1 grudnia 2001 r.

Jednocześnie zastrzega się, że zwolnienie to nie dotyczy: odsetek i innych przychodów od pieniędzy zgromadzonych przed 1 grudnia 2001 r. Odsetek i innych przychodów zgromadzonych na podstawie umów terminowych zawartych przed tą datą, jeśli po 1 grudnia 2001 r. nastąpi zmiana, przedłużenie lub odnowienia takiej umowy (chodzi o
 tzw. lokaty odnawialne).

Zwolnienie może również nie mieć zastosowania z uwagi na jego wygaśnięcie, co ma miejsce w sytuacjach, gdy umowa: zostanie rozwiązana przed upływem okresu, na który ją zawarto, przewiduje możliwość wypłaty całości lub części kapitału, w tym z tytułu skapitalizowanych odsetek, zgromadzonego przez podatnika w trakcie trwania umowy, a podatnik z tej możliwości skorzystał.