W jakiej wysokości winna być odprawa?

Zatrudniam 10 pracowników (kierowcy). Czy zwalniając trzy osoby (redukcja etatu) winnam wypłacić odszkodowanie w wysokości jednej pensji? Umowy były zawarte na czas nieokreślony i trwały dwa lata.

Prawo do odprawy pieniężnej przysługuje każdemu pracownikowi z którym rozwiązano umowę o pracę w wyniku zwolnień grupowych lub indywidualnych. Należy tutaj pamiętać że, przyczyna zwolnienia nie może leżeć po stronie pracownika. Odprawa pieniężna stanowi rekompensatę za utratę miejsca pracy. Podstawę prawną stanowi art. 8 Ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników. Art. 8.1. ustawy stanowi: „Pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

• jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
• dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
• trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.”

Art. 8.2. ustawy stanowi: „Przy ustalaniu okresu zatrudnienia, o którym mowa w ust. 1 przepis artykułu 36 par. 1[1] Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio”.

Do zakładowego stażu pracy, od którego zależy wysokość odprawy zaliczamy:

• wszystkie okresy zatrudnienia (bieżące i poprzednie) u pracodawcy, u którego następuje rozwiązanie stosunku pracy w trybie zwolnień grupowych,
• okresy zatrudnienia pracownika przypadające u poprzedniego pracodawcy, jeśli zmiana pracodawcy nastąpiła w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i ten nowy pracodawca stał się stroną w dotychczasowych stosunkach pracy(art. 23[1] K.p.),
• okresy pracy u poprzedniego pracodawcy, którego następcą prawnym jest obecny pracodawca (art. 63[2] K.p. lub przepisy odrębne np. art. 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz.U. z 2002 r. nr 171, poz. 1397 ze zm.). Zgodnie z art. 6 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji pracownicy komercjalizowanego przedsiębiorstwa stają się pracownikami spółki ,
• okresy urlopów wychowawczych (art. 186[1]K.p.), bezpłatnych (art. 25 Ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych – tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 ),
• okres czynnej służby wojskowej – na warunkach określonych w art. 120 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej (teks jedn. Dz.U. z 2002 r. nr 21, poz. 205 ze zm. ).

Art. 8.3. ustawy stanowi: – „Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy”.

Zastosowanie w tym zakresie mają przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r, w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 1996 r. nr 62, poz. 289 z póżn. zm. oraz Dz.U. z 2003 r. nr 230, poz. 2292) i Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 oraz 2003 r. nr 230, poz. 2290).

W celu obliczenia odprawy należy ustalić wynagrodzenie miesięczne pracownika. Należy tutaj uwzględnić następujące składniki:

• wynagrodzenie zasadnicze /bez względu na to czy jest ono określone w stawce miesięcznej , godzinowej czy akordowej,
• wynagrodzenie za godziny nadliczbowe,
• premie regulaminowe,
• inne dodatki: np. funkcyjny, stażowy, za pracę w godzinach nocnych, za pracę w warunkach szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia, deputaty.

Art. 171 K.p. mówi on o tym, że pracownikowi, który nie wykorzystał całego lub części urlopu wypoczynkowego z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, należy się ekwiwalent za ten urlop. Tutaj pomocne jest również orzecznictwo Sądu Najwyższego:

• Wyrok SN z 11 czerwca 1980 r (.I PR 43/80 , OSNC 1980/12/2480) – ” (…)ekwiwalent pieniężny należny pracownikowi za niewykorzystany urlop wypoczynkowy podlega ochronie w takim samym zakresie jak wynagrodzenie za pracę”.
• Wyrok SN z 29 marca 2001 r. (I PKN 336/00, OSNP 2003/1/14) – „Z dniem rozwiązania stosunku pracy prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego w naturze przekształca się w prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. W tym tez dniu rozpoczyna bieg termin przedawnienia roszczenia o ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane w naturze, a nie przedawnione urlopy wypoczynkowe”.

Odnośnie wypłaty ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy ma zastosowanie par. 14 do 19 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia, za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 oraz Dz.U. z 2003 r. nr 230, poz. 2290).

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników (Dz.U. z 2003 r. nr 90, poz. 844, z póżn. zm; Dz.U. nr 213, poz. 2081)

Przemysław Gogojewicz