Jak rozliczyć środki przy likwidacji firmy?

Chcę zakończyć działalność gospodarczą. Księgowość prowadzę na zasadach ogólnych. Jak rozliczyć środki trwałe i wyposażenie?

Na stronie Ct konta „Środki trwałe” księguje się wszelkie zmniejszenia stanu i wartości początkowej środków trwałych, a w szczególności spowodowane ich likwidacją, sprzedażą, darowizną i innymi przyczynami. Przeznaczone do likwidacji lub wycofane z używania środki trwałe wycenia się według wartości księgowej netto albo w cenie sprzedaży netto, zależnie od tego, która z nich jest niższa. Wynika stąd, że w przypadku, gdy niższa jest cena sprzedaży netto, to w momencie przeznaczenia środka trwałego do likwidacji lub wycofania go z używania dokonuje się odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość netto środka trwałego do ceny sprzedaży netto.

Wynikające stąd różnice zalicza się do:

• strat nadzwyczajnych – jeżeli utrata przydatności środka trwałego jest wynikiem zmian rodzaju działalności jednostki lub skutkiem zdarzeń losowych,
• pozostałych kosztów operacyjnych – we wszystkich innych przypadkach.

Jeżeli trwała utrata wartości dotyczy środków trwałych, których wycena została zaktualizowana na podstawie odrębnych przepisów, a jej skutki odniesione na kapitał z aktualizacji wyceny, to:

• w pierwszej kolejności odpis aktualizujący wartość rozliczany jest z kapitałem a aktualizacji wyceny,
• ewentualna nadwyżką odpisu obciąża pozostałe koszty operacyjne.

Księgowania odpisów aktualizujących wartość środków trwałych przebiegają następująco:

• umorzenie środków trwałych po Ma (kapitał z aktualizacji wyceny),
• umorzenie środków trwałych po Ma, (pozostałe koszty operacyjne po Wn),
• umorzenie środków trwałych po Ma (straty nadzwyczajne po Wn).

Przeznaczone do likwidacji oraz wycofane z używania środki trwałe nadal ujmowane są w ewidencji bilansowej jednostki, z tym, że nie dokonuje się już od nich odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych).

Wyksięgowanie z ewidencji następuje w momencie postawienia środka trwałego w stan likwidacji potwierdzonego odpowiednim dowodem (LT – likwidacja środków trwałych). Księgowania z tym związane przebiegają następująco:

• środki trwałe po Ma,
• umorzenie środków trwałych po Wn,
• pozostałe koszty operacyjne po Wn.

Jeżeli likwidacja jest wynikiem zdarzeń losowych lub zmiany rodzaju działalności, to nie umorzona część wartości początkowej obciąża straty nadzwyczajne.
Do czasu fizycznej likwidacji środki trwałe postawione w stan likwidacji ujmowane są w ich wartości początkowej na koncie pozabilansowym „Środki trwałe w likwidacji”. Po jej zakończeniu zostają one jednostronnie z tego konta wyksięgowane.

W rachunku zysków i strat wykazuje się wynik, a więc zysk lub stratę ze zbycia (a więc nie tylko sprzedaży, ale i zmiany, darowizny, likwidacji itp.) środków trwałych.

Podstawa prawna: Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn.zm.)

Przemysław Gogojewicz