Droga po unijną dotację

Droga do wypłacenia dotacji unijnej nie jest krótka. W zależności od konkretnego programu oraz  działania, w ramach którego aplikujemy, wymagania są różne. Pewne elementy pozostają jednak niezmienne. Od czego powinniśmy zacząć startując do unijnych środków? Etapem pierwszym powinien być nasz pomysł – projekt planowanej inwestycji.

Firma, która chce aplikować o dotacje powinna więc zacząć od analizy swojej sytuacji. Jaka jest pozycja przedsiębiorstwa na rynku, które aspekty podmiotu są mocne i rozwojowe, a które mogą okazać się ryzykowne dla realizowanego pomysłu? Między innymi na te pytania musi odpowiedzieć nasza analiza – kalkulacja zarówno szans, jak i potencjalnego ryzyka.

Opracowana analiza pokazuje nam optymalną możliwość rozwoju oraz przybliża wielkość nakładów finansowych, jakie musimy ponieść realizując nasz zamiar.

Co istotne, a często traktowane z mniejszą wagą – na tym etapie musimy mieć także jasno sprecyzowane cele! Wzrost zatrudnienia, zmniejszenie emisji szkodliwych substancji? To tylko niektóre priorytety, które w świetle polityki unijnej mają wielkie znaczenie dla oceny naszego projektu.

Wybór odpowiedniego programu operacyjnego

Teraz, gdy wiemy co jest niezbędne dla rozwoju naszego przedsiębiorstwa, możemy przystąpić do poszukiwań możliwości wsparcia naszych planów ze środków unijnych. Dla przedsiębiorstw najistotniejszymi źródłami takiej wiedzy są programy operacyjne województw oraz ogólnopolski Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka.

Każdy program podzielony jest na priorytety lub osie priorytetowe, a te z kolei na konkretne działania. W każdym działaniu znajdują się precyzyjne informacje na temat tego do kogą jest skierowane (beneficjenci) oraz jaki cel ma realizować.

Mówiąc krócej – musimy wybrać takie działanie, w którym szczegółowo określone cele są również naszymi celami, a także celem naszej planowanej inwestycji. Kilkuset stronicowe programy operacyjne mogą okazać się dość problematyczne dlatego możemy skorzystać z pomocy infolinii  podanych na stronach internetowych regionalnych i ogólnopolskich programów lub Punktów Konsultacyjnych dostępnych na stronie www.parp.gov.pl.

Wniosek – przygotowanie, złożenie

Teraz, kiedy „odkryliśmy” działanie idealne dla nas musimy poczekać na ogłoszenie naboru w jego ramach. III w tym momencie możemy zacząć przygotowywać projekt: budżet, harmonogram itp.

Po ogłoszeniu na stronie instytucji odpowiedzialnej za wdrażanie naszego programu pojawi się generator wniosków, a wraz z nim instrukcja obsługi.

Do ogłoszeń o naborach dołączane są też informacje o niezbędnych załącznikach potrzebnych przy składaniu wniosku.

W przypadku wniosku o dofinansowanie musimy przemyśleć projekt pod kątem matrycy logicznej celów. Pociąga to za sobą konsekwencje wyodrębnienia w projekcie:

1) produktów – na przykład środków trwałych
2) rezultatów – korzyści, jakie przyniosą nam te środki
3) jak projekt będzie oddziaływał na przedsiębiorstwo w przyszłości

W odniesieniu do tych elementów naszego projektu, we wniosku o dofinansowanie musimy wyraźnie określić wskaźniki produktu oraz wskaźniki rezultatu. W zależności od działania wskaźniki są albo z góry określone lub musimy sformułować je sami.

Uwaga! Wartości wskaźników, które złożymy w naszym wniosku muszą być bezwzględnie realizowane i osiągnięte przez okres trwania inwestycji. Jeżeli nie wywiążemy się z tego, to bardzo prawdopodobne, że będziemy musieli zwrócić całą dotację.

Wskazówka być może drobna, ale ważna – przed wypełnieniem formularza wniosku o dotacje zawsze sprawdzajmy czy jest to aktualna wersja tego dokumentu.

Zawsze dokładnie sprawdzajmy informacje o wymaganych załącznikach, np. biznesplanu czy studium wykonalności.

Różne tryby

Konkursy odbywają się w różnych formułach, jedne są otwarte (podaje się termin rozpoczęcia naboru, a koniec następuje wraz z przekroczeniem pewnej określonej kwoty), zamknięte (znamy zarówno termin początku jak i zakończenia naboru), z preselekcją (zanim zaczniemy wypełniać wniosek, musimy złożyć wstępny plan projektu do oceny) lub bez preselekcji.

Niezależnie od wybranego programu i działania każdy złożony wniosek zostanie gruntownie oceniony, przede wszystkim pod kątem formalnym (czy wniosek jest zgodny z kryteriami konkretnego programu) oraz czy spełnione zostały wszystkie wytyczne konkursowe.

Kontrolowana jest forma złożonego wniosku, kompletność czy poprawność załączników. Projekty, które przebrną ten etap, sprawdzane są następnie pod kątem wykonalności technicznej i finansowej. Dlatego już wcześniej powinniśmy pomyśleć o finansowaniu – kredyt, promesa!

W przypadku konkursów otwartych, w określonych dniach zbiera się Komisja, która ocenia aplikacje, które spłynęły do danego terminu. W konkursach zamkniętych ocena rozpoczyna się najczęściej po zakończeniu konkursu.

Ostatnia, a zarazem najważniejsza ocena naszego projektu to zgodność z kryteriami merytorycznymi. Za każde kryterium otrzymujemy punkty. Już w wytycznych konkursowych mamy podaną minimalną liczbę punktów, która kwalifikuje nasz projekt do uzyskania dotacji. Jeżeli nasz projekt zdobędzie wymaganą liczbę punktów, nie gwarantuje to jeszcze wypłacenia dotacji – wpisanie na listę rankingową nie oznacza otrzymania dotacji.

Jeżeli wszystkie te oceny przeszliśmy pomyślnie, to czeka nas podpisanie umowy o dofinansowanie. Zazwyczaj dopiero w tym momencie możemy rozpocząć naszą inwestycję. Ale to bynajmniej nie koniec walki o środki unijne! W niektórych przypadkach po złożeniu wniosku możemy już rozpocząć inwestycję, pamiętajmy tylko, że na własne ryzyko.

Realizacja

Umowa nie jest gwarancją wypłaty środków. Teraz musimy realizować projekt zgodnie z każdym, najmniejszym nawet założeniem zdeklarowanym w naszym wniosku!

W konkretnie określonym czasie (sprecyzowanym w umowie o dofinansowanie) musimy złożyć rozliczenie projektu.

Polega ono na dwóch czynnościach:

– złożeniu sprawozdania z przebiegu realizacji;
– złożeniu wniosku o płatność.

We wniosku musimy między innymi podać wszelkie poniesione wydatki oraz porównać ich wielkość oraz przedmioty z tymi podanymi wcześniej we wniosku.

Jak widać, droga od pomysłu do wypłacenia dotacji to najczęściej lata. Jest to okres, w którym musimy skrupulatnie planować, sprawdzać, przewidywać i starać się o kredyt. Dopełnienie WSZYSTKICH obowiązków zawartych w różnych dokumentach i na różnych etapach realizacji pozwala mieć nadzieję, na refundację znacznych kosztów, a często większości środków jakie pochłonęła inwestycja. Z drugiej strony , nawet subiektywnie błahe zaniedbanie może tej perspektywy nas pozbawić.

Marek Idzi

nowe-dotacje.pl