Spółki – Spółka partnerska

Charakterystyka

Spółka partnerska ma na celu umożliwienie wspólnego wykonywania jednego bądź więcej wolnych zawodów w ramach organizacji gospodarczej prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Spółka partnerska posiada zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych i stanowi „ułomną” osobę prawną. Partnerami spółki mogą być tylko osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnych zawodów określonych w art. 88 kodeksu spółek handlowych lub odrębnych ustawach. Przepisy odrębnych ustaw mogą dopuścić wykonywanie w jednej spółce więcej niż jednego określonego zawodu albo postanowić, że partnerzy mogą wykonywać w spółce tylko jeden zawód, a ponadto mogą uzależnić wykonywanie zawodu w spółce partnerskiej od spełnienia dodatkowych wymagań.

Partnerami mogą być adwokaci, aptekarze, architekci, biegli rewidenci, brokerzy ubezpieczeniowi, doradcy podatkowi, księgowi, lekarze, lekarze stomatolodzy, lekarze weterynarii, notariusze, pielęgniarki, położne, radcy prawni, rzecznicy patentowi, rzeczoznawcy majątkowi i tłumacze przysięgli. Lista wolnych zawodów jest otwarta.

Jak założyć

Wspólnicy

Stosunku wewnętrzne wspólników, czyli organizacja ich pracy, może być dowolnie ustalona w umowie spółki. Jeżeli jednak umowa spółki nie stanowi inaczej, stosuje się zasady określone przez kodeks spółek handlowych, opisane poniżej.

Umowa spółki nie może jednak zmienić następującej zasady: nieważne jest umowne ograniczenie prawa wspólnika do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki oraz umowne ograniczenie prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.

W razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe. Wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki. Prawa, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki, uważa się za przeniesione na spółkę.

Jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść tytułem wkładu do spółki rzeczy inne niż pieniądze na własność lub do używania, wówczas do jego obowiązku świadczenia i ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu świadczenia stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży lub o najmie.

Zarząd

Stosunku wewnętrzne wspólników, czyli organizacja ich pracy, może być dowolnie ustalona w umowie spółki. Jeżeli jednak umowa spółki nie stanowi inaczej, stosuje się zasady określone przez kodeks spółek handlowych, opisane poniżej.

Umowa spółki nie może jednak zmienić następujących zasad:

• nieważne jest umowne ograniczenie prawa wspólnika do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki oraz umowne ograniczenie prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.,
• można jednak powierzyć prowadzenie spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników.

Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów uchwałą powziętą większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymogi powzięcia uchwały. Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki staje się skuteczne z chwilą wpisu do rejestru.

Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed załatwieniem takiej sprawy choćby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej przeprowadzeniu, wymagana jest uprzednia uchwała wspólników.

Kontrola

Stosunku wewnętrzne wspólników, czyli organizacja ich pracy, może być dowolnie ustalona w umowie spółki. Jeżeli jednak umowa spółki nie stanowi inaczej, stosuje się zasady określone przez kodeks spółek handlowych, opisane poniżej.

Umowa spółki nie może jednak zmienić następujących zasad:

• można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników (niemniej jednak bez ograniczenia prawa do kontroli),
• nieważne jest umowne ograniczenie prawa wspólnika do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki oraz umowne ograniczenie prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.

W związku z faktem, że każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki, każdy też może na bieżąco kontrolować dokumentację i działalność spółki.

Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, sprzeciwienie się przez któregokolwiek ze wspólników jakiejkolwiek czynności nie przekraczającej zwykłego zarządu innego wspólnika powoduje obowiązek podjęcia uchwały w tej sprawie. Z kolei jeżeli umowa spółki jawnej nie stanowi inaczej, to uchwała taka musi być jednomyślna.

Zyski i podatki

W sferze prawa podatkowego spółka partnerska pozostaje podatnikiem VAT, niemniej jednak podatek dochodowy rozliczają samodzielnie wspólnicy.

W sferze podatku dochodowego wspólników spółki partnerskiej traktuje się identycznie, jak wspólników spółki cywilnej. Umowa spółki może przewidywać zarówno wspólne rozliczanie zysków z calej spółki wg określonej proporcji, jak i rozliczanie zysków z działalności zawodowej każdego ze wspólników odrębnie.

W razie braku odmiennych postanowień umownych każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach. Umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach. Wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego. Umowa spółki może przewidywać zaliczkową wypłatę zysku, nawet co miesiąc. Jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony, zysk przeznacza się w pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika. Wspólnik ma prawo żądać corocznie wypłacenia odsetek w wysokości 5% od swojego udziału kapitałowego, nawet gdy spółka poniosła stratę.

Jak zlikwidować

Rozwiązanie spółki powodują:

• przyczyny przewidziane w umowie spółki,
• jednomyślna uchwała wszystkich partnerów,
• ogłoszenie upadłości spółki,
• utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu,
• prawomocne orzeczenie sądu.

W przypadku gdy w spółce pozostaje jeden partner lub gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki, spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od dnia zaistnienia któregokolwiek z tych zdarzeń.

Zasady poniższe, dotyczące rozwiązania spółki, stosuje się również w następujących przypadkach, gdy nic innego nie stanowi umowa spółki:

• w razie śmierci partnera,
• ogłoszenia upadłości partnera,
• wypowiedzenia umowy spółki przez partnera lub wierzyciela partnera.